ادامه آنچه راجع به دوره صفویه باید بدانید .

shirazart.blog.ir 

* در نقاشیهای مکتب صفوی ( اصفهان) ، در ترسیم ریزه کاریهای چهره ، چشمها و لب و بینی و موها ، دقت بسیار می شود .چهره ها عموما ظریف و زنانه هستند و اغلب تشخیص پسر یا دختر در نقاشی دشوار می باشد .

* قالی معروف دوره ی صفوی که مربوط به قبر شیخ صفی الدین اردبیلی بوده است ، امروزه در موزه ی لندن نگهداری می شود و با نقش لچک و ترنج باشاخ و برگهای اسلیمی و ختایی بافته شده و کار شخصی به نام " مقصود کاشانی" است .

* اوج شکوفایی " تشعیر " در ایران ، دوره ی صفویه است .تشعیر از دوره ی تیموریان رایج شد و در واقع نوعی نقاشی می باشد ‌.

* دو نسخه ی مهم و مشهور " شاهنامه ی تهماسبی " و " خمسه ی تهماسبی" در اوایل دوره ی صفوی ( مکتب دوم تبریز) تدوین شده اند. این دو نسخه ، حاصل هم آمیزی سنت های باختری ( تبریز) و خاوری( هرات) میباشند .

* شاهنامه ی تهماسبی ( مشهور به شاهنامه ی هوتون) در اصل دارای ۲۵۸ تصویر بوده است و زمان آغاز و پایان تدوین آن معلوم نیست و تنها در بالای یکی از صفحات مصور آن ، تاریخ ۹۳۴ هجری قمری به چشم می خورد.

* شاه تهماسب صفوی ، شاهنامه ی تهماسبی را به سلطان سلیم دوم عثمانی هدیه کرد .

* سرپرستی و هدایت نگارگران شاهنامه ی تهماسبی ، در ابتدا به عهده ی کمال الدین بهزاد و سپس به عهده ی سلطان محمد بوده است .

* خمسه ی نظامی مشهور به تهماسبی به دست شاه محمود نیشابوری و با خط نستعلیق نوشته شده است .او که به زرین قلم نیز مشهور بود ، به اعتقاد صاحب نظران زمان خود ، ثالث مولانا میر علی تبریزی و مولانا سلطانعلی مشهدی و مشهور آفاق بوده است .مولانا شاه محمود نیشابوری ، دوست صمیمی کمال الدین بهزاد بود .

* شاهنامه ی تهماسبی دارای قطع وزیری بزرگ بوده است .

* کتاب آرایی دوره ی صفویه ، بیانگر حد اعلامی غنای رنگها و شکوه تزیینی در هنر ایرانی است .

* در دوره ی صفویه، نقاشی رنگ و روغن روی بوم در ایران شروع می شود .و نقاشی علاوه بر صفحات کتابها ، به درون قصرها و کاخها راه پیدا می کند .پرتره سازی و ساختن تک چهره در تصاویر ظاهر می شود‌.

آنچه باید دوره ی صفویه بدانید .

* نقاش معروف زمان شاه عباس ( رضا عباسی) است ، که صاحب مکتب خاصی می باشد .اگر چه رضا عباسی مینیاتور کار هم بوده است ، اما شهرت او به دلیل پرتره ها و نقاشی های بزرگی است ، که با شباهت زیاد به مدل و طبیعت شکل گرفته اند. 

* رضا عباسی در ترسیم خطوط منحنی و طرح قوی و عمیق ، استاد است .استادی او به ویژه در نمایاندن موی سر و ریش جلب نظر می کند .از آثار او می توان تصاویر درویشان و جوانان و زائران را نام برد.

* در مینیاتورهای اوایل دوره ی صفوی ، عمامه ها دور کلاغ پیچیده شده و نوک قرمز رنگ کلاغ از وسط عمامه پیداست .با گذشت زمان کم کم عمامه ها شل تر و بزرگ تر شده این میله ی قرمز هم از میان رفت .

* در سده ی یازدهم و در مکتب نگارگری اصفهان ، تحول جدیدی در فرم و محتوا پدید آمد .از جمله روند روند سنتی کتاب آرایی که در سده ی دهم به نهایت شکفتگی خود رسیده بود .دیگر پی گیری نشد و به جای آن نوع جدیدی از نقاشی که مستقل از کتاب است و " رقعه ی مصور" نام دارد ، تولید شد .

 

* رقعه های مصور ، تک نگاره هایی هستند ، که اگر چه به پیروی از ساختارهای سنتی نگارگری اجرا شده اند ، ولی استقلال موضوعی دارند و با آن که ممکن است در اطراف آنها اشعاری با خط خوش نوشته شود، اما ارتباط موضوعی با کتابها و داستانها ندارند .تولید این نوع جدید از نقاشی ، نشانه ی تغییر نظام عرضه و تقاضا در دنیای هنر دوره ی صفوی است .

* از هنرمندان مکتب اصفهان که بیشتر رقعه نگاری کرده اند ، علاوه بر رضا عباسی ، می توان از محمد قاسم ، محمد یوسف ، شفیع عباسی، میر افضل و محمد معین مصور را نام برد.

* نقاشی به شیوه ی غربی در دوره ی صفوی، در اصطلاح " فرنگی سازی " نامیده می شد.

* در نقاشی های دوره ی صفویه، دیگر از نقوش متعدد چهره ها در تصویر خبری نیست و نقاش تنها به ترسیم یک یا دو چهره در صفحه اکتفا می کند .

 

آنچه باید راجع به سلوکیان بدانیم .

* سلوکیان جانشینان اسکندر بودند ، که پس از انقراض حکومت هخامنشی حدود ۶۵ سال بر ایران حکومت کردند. تندیس سنگی هرکول در بیستون کرمانشاه ، مربوط به این دوره است. 

* آثار عصر سلوکی یا بیشتر تحت تاثیر هنر ایرانی و دنباله ی هنر هخامنشی است ، یا آمیزه ای است از هنر ایران و هنر یونان و یا با هنر و دنیای یونانی رابطه ی مستقیم دارد .

* اشکانیان ( پارتیان ) در حدود ۲۵۰ قبل از میلاد بر سلوکیان شوریدند و سلسله ی اشکانیان را به وجود آوردند .در سال ۲۲۴ میلادی اردشیر یکم ( سر سلسله ی ساسانی) حکومت پارتیان را منقرض کرد ‌.مهم ترین دلیل سقوط دولت اشکانی ، قدرت مرکزی نیرومند بود .

سایه ی ون گوگ

 

مدت زمان: 3 دقیقه 4 ثانیه

برنامه ریزی کنکور کارشناسی هنر سال 1403-1404

shirazart.blog.ir 

آنچه راجع به هنر های " سیلک کاشان" و" شوش " می دانیم.

shirazart.blog.ir 

* سفالینه های به دست آمده از تمدنهای باستانی سیلک و شوش ، قدمتی ۴ تا ۶ هزار ساله دارند .

* وجه اشتراک اکثر سفالینه های پیدا شده از سیلک و شوش ، کاربرد یک رنگ و به خصوص رنگ سیاه در ترسیم آنهاست .نقش های به کار برده شده روی این سفالینه ها ، عبارتند از اشکالی از حیوانات و طبیعت به صورت بسیار ساده و هندسی .

* ظروف سفالی پیدا شده از تمدن شوش ، به رنگ " زرد " هستند ، که بر روی آنها با رنگ " سیاه " نقاشی شده است .

* در اشکال روی ظرفهای سفالی به دست آمده از تمدنهای سیلک کاشان و شوش ، رابطه ی ظریف میان خط و نقاشی به خوبی دیده می شود .

 

* در اواخر هزاره ی چهارم قبل از میلاد ، تمدن تکامل یافته ی " عیلام " در جنوب غربی ایران شامل خوزستان ، قسمتی از فارس امروزی و نیز بخش های جنوبی زمین های پست کناره ی رودهای دجله و فرات به ظهور رسید و پایتخت آن شهر " شوش " بود .( از ۳۲۰۰ پیش از میلاد، تمدنی در ایران به وجود آمد که به آن " عیلام آغازین " می گویند .

* بر اساس مطالعات و نظرات " رُمان گیرشمن " ، قدیمی ترین محل سکونت بشری  که در دشت شناخته شده ، " سیلک کاشان " است .

در تپه سیلک کاشان نیز مانند تپه ی مارلیک گیلان شاهد قبرهایی هستیم که در آنها ظروف ، اسلحه و جواهرات مفرغین همراه مردگان دفن شده اند .

* در تپه سیلک کاشان ، کمتر به مصنوعاتی از طلا و نقره بر می خوریم .

ظروف سفالین به دست آمده از تپه ی سیلک کاشان ، با نقش های هندسی یا نقش های حیوانی و یا تلفیقی از هر دو نقش یاد شده تزیین شده اند .

* آثار باستانی سیلک ، در دو تپه ی نزدیک به هم ( تپه ی شمالی و تپه ی جنوبی ) دیده می شود .در این تپه ها ، پنج طبقه دوره ی تمدنی از اواخر هزاره ی ششم قبل از میلاد تا ۱۲۰۰ قبل از میلاد شناسایی شده است .

* تمدن عیلام در اوایل قرن سیزدهم قبل از میلاد در زمان پادشاهی اونتاشگال به اوج قدرت خود رسید . و همزمان ، اونتاشگال شهر مذهبی " دور اونتاش " ( چغازنبیل ) را بنا کرد .

* عالی ترین و قدیمی ترین نمونه ای که در زمینه ی پیکره سازی در فلات ایران به دست آمده ، دسته چاقویی از استخوان است ، که از سیلک کاشان پیدا شده و مردی را نشان می دهد که لُنگی در بر دارد و کمربندی به کمرش بسته است .این پیکره ی کوچک ، امروزه در موزه ی ایران باستان نگهداری می شود .

* شهرت تپه سیلک کاشان بیشتر به خاطر کوزه ها و دیگر ظروف سفالین رنگین و منقوش است ، که از حفاری های آن منطقه به دست آمده است .

* تعدادی مُهر از منطقه ی سیلک کاشان به دست آمده ، که شباهت تصویری زیادی با تصاویر روی آثار هنری شوش دارد و این امر ، نشانه ی نوعی رابطه ی فرهنگی میان شوش و سیلک است .

* شهر شوش را برخی ها " مادر شهر " یا کهن ترین شهر جهان می نامند. سابقه ی سکونت بیش از ۶۰۰۰ ساله دارد و دارای ۲۷ دوره ی سکونت است .

* سفالهای بسیار زیبای دوره ی مس در شوش، نشانه ی قرنها ساخت و تحول آنهاست .رنگ این سفالها زرد و روی آنها با رنگ سیاه نقاشی شده است .

* نقش صلیبی گونه ی " اسوا استیکا" که به اعتقاد بعضی از صاحب نظران همان " گردونه ی خورشید " نقش مشهور ایرانیان باستان است ، روی سفالینه های طبقه ی ۱ شوش دیده می شود .

* بیشترین در صد سفالینه های به دست آمده از شوش ، دارای نقش بُز هستند .

* آثار تمدن های گذشته ی شوش ، در چهار تپه ی آن به دست آمده است .تپه ی اول که شهر حقیقی و قلعه ی مرکزی بوده ، ۳۸ متر ارتفاع دارد .تپه ی دوم در شرق ، مکانی است که قصر داریوش هخامنشی در آن قرار داشته .تپه ی سوم در جنوب ، مربوط به خرابه های شهر عیلامی و تپه ی چهارم خانه های معمولی محل سکونت مردم عادی است .

* مجسمه های مربوط به دوره ی عیلام که از منطقه ی تاریخی شوش به دست آمده اند ، نشان دهنده ی تاثیر مذهب اسلامیان بر هنر آنهاست .اکثر مجسمه ها به صورتی ساخته شده اند، که گویی در برابر چیزی احترام می گذارند .در این مجسمه ها ، همچون مجسمه های پیدا شده از سیلک کاشان ، پیوند میان زندگی و آثار هنری به خوبی دیده می شود .

* این ویژگی ها در مجسمه ی فلزی مشهور عیلامی به دست آمده از شوش معروف به " مرد ستایشگر " به وضوح پیداست.

اسون هنج ها چه بودند ؟

shirazart.blog.ir 

* از حدود ۱۱۰۰۰ سال تا حدود ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد ، در اروپا هیچ اثر و نشانه ای از تمدن و زندگی دیده نمی شود و از همین زمان به بعد است ، که ما شاهد آثار " استون هنج " ( درشت سنگی - خرسنگی) در قسمتهایی از اروپا از جمله در جنوب انگلستان ( سالزبوری) ، جنوب فرانسه و ایرلند هستیم ، که متعلق به اقوام بدوی اروپا هستند .این ساختمانها یا یادمانهای سنگی ، گاهی دارای ابعاد ۲۰ متر و چندین تُن وزن می باشند .

* معماری سنگی " مگالیتیک" ( درشت سنگی) بر حسب نوع آرایش سنگها به دو نوع تقسیم می شده اند : 

۱_ " من هیر " ها ، که ستونهای عمودی سنگی هستند و به صورت ردیفی در کنار هم چیده شده اند .مانند " من هیر" های کارناک فرانسه .

۲_ " دُلمن " ها که شامل سنگهای بزرگ هستند و به صورت ستون و تیرک روی هم قرار گرفته اند .مانند " دلمن " های کارناک فرانسه .

* آثار معماری سنگی " دلمن " و "من هیر " اروپا ، معادل دوره ی نوسنگی هستند و همانطور که گفته شد ، آثار خود دوران نوسنگی در اروپا پیدا نشده است .

برنامه ریزی کنکور کارشناسی هنر سال ۹۹

shirazart.blog.ir