آموزش نقاشی روی پارچه

Shirazart.blog.ir

 

دریافت
مدت زمان: 6 دقیقه 29 ثانیه 

 

معرفی کتاب طراحی لباس و پارچه جهت کنکوریهای کارشناسی ارشد

Shirazart.blog.ir

اولین چرخ خیاطی چه زمانی به ایران آورده شد ؟

اولین چرخ خیاطی که به ایران آورده شد در دوره قاجار توسط مظفرالدین شاه از فرنگ آورده شد.

شغل خیاطی از پیشه های قدیمی در تهران و روزگار قاجار بود که تعداد بسیاری از افراد به این پیشه روی آورده بودند. خیاط به کسانی گفته می شد که در کار دوخت و دوز البسه  زنانه و مردانه دست داشتند و در دارالخلافه به سه صورت انجام می شد : 

۱- دوزندگان رسمی که دکان و تشکیلاتی داشتند و لباس ها را طبق الگو می دوختند و مشتریان آن اعیان ، اشراف ، رجال، پسر حاجی ها و فکلی نماها بودند . 

۲) خیاطان بازاری که محل شان در بازار دوخته فروشی ها ( سرای امیر) بود که البسه بازی تهیه می کردند و در اختیار مردم می گذاشتند. این لباس ها به نسبت ارزان تر بود و هر کسی به بازار می رفت ، هر لباسی را که اندازه اش بود با قیمت نا چیزی می خرید .

۳) زن های خانه دار که خیاطی بلد بودند و برای اهل خانه خود لباس می دوختند ، اضافه وقتشان را به دوختن لباسهای اشخاص غریبه اختصاص می دادند .در هر صورت خیاطی ، کاری سخت به شمار می آمد که در قبال کار زیاد ، دستمزد اندکی دریافت می شد و در آن ایام کمتر خیاطی را می شد پیدا کرد که دارای قیافه ای بشاش باشد .چه کسی که با چرخ کار می کرد و چه آنکه چرخی نداشت .

خیاطان به تلافی اجرت کم شان ، حیله های مختلفی را به کار می بردند از آن جمله که عده ای از آنها ابتدا پارچه مشتری را قیچی می زدند و آن هنگام هر چقدر که زورشان می رسید اجرتش را دریافت می کردند و مشتری را گیر می انداختند و یکی دیگر آنکه از مشتری پارچه زیادی مانند یک توپ پارچه می خواستند که با این کار از پارچه های مردم سرقت می کردند . گر چه اولین چرخ خیاطی در ایران توسط مظفرالدین شاه از سفر فرنگ آورده شد اما سالها طول کشید تا این اختراع جدید جای دوخت و دوز به روش سنتی را گرفت و فراگیر شد .

" بارتلمی تیمونیه" فرانسوی را اولین کسی می دانند که در سال 1830 چرخ خیاطی را اختراع کرد. در آن زمان دوزندگان هموطن او که خیال می کردند با این اختراع جدید کار و کاسبی آنها کساد خواهد شد شبانه به خانه او ریخته و اختراع او را آتش زدند .اما ایده ساخت ماشین دوزندگی چیزی نبود که از ذهن ها برود .

سالها بعد در 1845 میلادی بار دیگر ماشین های دوخت و دوز این بار در آمریکا توسط دو مخترع با نام " آیزاک سینگر" و " الیاس هاو " که هر یک مدعی بود زودتر به این اختراع رسیده است به ثبت رسید ؛ این بار چرخ خیاطی که شبیه مدل های امروزی بود به سرعت همه گیر و در همه جای جهان به کار گرفته شد.

با این حال ورود چرخ خیاطی به ایران که سرعت و کیفیت کار خیاطی را چند برابر می کرد تا زمان مظفرالدین شاه و سفر او به فرنگ صورت نگرفت ؛ حتی پس از اینکه شاه این اختراع فرنگی را به همراه یک خیاط قفقازی به تهران اورد تا لباس درباریان توسط آن دوخته شود هم مردم با این باور که پارچه با چرخ خیاطی جویده می شود و دوام آن کم می شود ، چندان استقبالی از آن نکردند اما سهولت و سرعت باعث شد چرخ خیاطی جای خود را در زندگی ایرانی باز کند تا آنجا که به یکی از وسایل منزل و اقلام جهیزیه دختران دم بخت تبدیل شد . تهرانی ها در ابتدا نسبت به این ابزار فرنگی روی خوش نشان ندادند چرا که بر این باور بودند این وسیله ساخت فرنگستان است و دوختن لباس با آن جایز نیست و پارچه نجس می شود و اینکه دندانه های چرخ خیاطی باعث جویده و بی دوام شدن پارچه می شود .

چرخ خیاطی های گلدفینگر شامل دو دسته بودند .نخست مشتریانی که باهوش بوده و به راحتی کار با چرخ را یاد می گرفتند و مشتاقانه چرخ خیاطی را می خریدند و عده ای نیز افراد بی استعداد و بی حوصله ای بودند که نیمه کاره آموزش را رها می کردند و سراغ همان نخ و سوزن می رفتند . بعد از گذشت چند سال، به تدریج چرخ خیاطی توانست در میان وسائل منزل جای خود را پیدا کند و زن ها به دلیل خودنمایی و چشم و هم چشمی از عمده ترین خریداران این وسیله بودند که کنار اتاق مهمانخانه چرخ را روی میزی قرار می دادند و رویش را با رو چرخی می پوشاندند و به دیگران فخر می فروختند .

بعد از مدتی نیز از وسایل پر اسم و آوازه جهزیه دختران شد تا آنجا که برای فرستادن جهیزیه به خانه شوهر ، چرخ خیاطی در طبقه دوم و پشت سر آیینه و چراغ قرار می گرفت .دسته دوم خریداران این ابزار فرنگی ، مردان خیاط بودند .اما در اوایل کارشان مشتریان برای لباسهای دوخته شده با چرخ ، نسبت به لباسهایی که با نخ و سوزن دوخته می شد مزد کمتری می پرداختند چرا که اعتقادشان بر این بود که دوختن لباس با چرخ نصف روز تمام می شود و در نتیجه خیاط باید پول کمتری دریافت کند.

طرح گلبرگ کریستین دیور" New look"

 در تاریخ فشن فوریه 1947 نقطه عطفی به حساب می آید .دو سال که جنگ جهانی دوم پایان یافته بود .تاثیری که جنگ روی ظاهر افراد داشت ظاهری نرینه و سرد بود .استفاده کم از پارچه ، رنگهای خاکستری که هر لحظه یونیفرم نظامیان را تداعی می کرد.لباس های زنان عاری از هر گونه عنصر زنانه بود. دامن های بلند و تخت ، بالا پوش های محافظه کارانه 

بنابراین زنان نیاز شدید به تغییر ظاهرشان داشتند .کریستین دیور به خوبی این را درک کرد.بنابراین با ارائه " طرح گلبرگ" پایانی جسورانه بر این ظاهر قدیمی گذاشت و بدین ترتیب هوای تازه ای را به دنیای فشن بی رمق آن روزها بخشید .به همین دلیل بعدها نام مجموعه اش به " New look"  معروف شد .

اولین " New look"  معروفترین کالکشن دیور بود.لباسهای این مجموعه: دارای کرست و دامن های بزرگ که کمر باریکی داشتند بود ( که این باعث می شد مانند گلبرگ دیده شوند ) دامن ها از آنچه در آن سالها متداول بود بلندتر و پلیسه بودند و با کلاهی در گوشه سر بعضا با گردنبندی که سفت بسته می شد همراه بود.دیور همان گونه که خود می گوید لباس هایش را بر اساس قوص های اندام زنانه بنا ‌کرد ." New look" بر خلاف لباس های دهه های پیشین در مصرف پارچه صرفه جویی نمی کرد و عناصر زنانه را به نحوی استادانه و فرانسوی بارزتر نشان می داد.

این مجموعه از روی گل رز که گل مورد علاقه دیور بود الهام گرفته شده بود .این نوع لباس خیلی زود عالم گیر شد و مشاهیر زیادی لباسهای دست دوز دیور را با افتخار بر تن کردند .

در ادامه چند نمونه از این کار را می بینیم.

.

میترا تمجیدی ، طراح لباس ایرانی که برای کاترین اشتون لباس طراحی کرده است

کاترین اشتون مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا که می توان او را یکی از اصلی ترین شخصیت های مذاکره کننده هسته ای با ایران دانست .لباس های اشتون به لحاظ ملاقات های مکرر با مقامات ایرانی همیشه مورد بحث رسانه های مختلف قرار گرفته است ؛ به طوری که به تازگی یکی از طراحان لباس ایرانی لباسی را برای وی طراحی و ارسال کرده است.

میترا تمجیدی طراح لباس ایرانی که برای خانم اشتون طراحی کرده است .هدف از طراحی این لباس، راه نشان دادن تمدن و فرهنگ ایرانی در عرصه جهان می داند و گفته است که " این نکته همیشه در ذهن خانم اشتون باقی خواهد ماند که در داخل ایران طراحان بسیار حرفه ای با حفظ تمدن و فرهنگ ایرانی وجود دارد که قادرند در سطح بین المللی کار کنند ."

طراحی لباس برای کاترین اشتون چه در رسانه های داخل ایران و چه در رساگه های خارجی بازتاب گسترده ای داشت ، از اینرو ما تصمیم گرفتیم در این زمینه با میترا تمجیدی صحبتی داشته باشیم که در مشروح این گفتگو به شرح زیر است:

شرق پارسی : چه چیز باعث شد تا برای خانم اشتون لباس طراحی کنید؟

میترا تمجیدی : " بنیاد ملی مد لباس ایران" اعلام کردند که می خواهند کاری برای خانم اشتون بفرستند.طراحی لباس ایشان به من پیشنهاد شد و من هم از این موضوع استقبال کردم و با کمال میل این کار را انجام دادم‌.

این ایده چه زمانی مطرح شد ؟ 

حدودا اواخر اسفند( ۹۲ هجری خورشیدی)

وقتی آغاز به کار کردید سعی کردید چه شاخص هایی ( المان هایی) را در این لباس حفظ کنید؟ 

در مورد طراحی لباس هایم یک توصیح کلی می دهم که این لباس هم مستثنا از آن ها نیست. من در واقع طراحی لباس هایم بر پایه طراحی لباس های تاریخی ایران است.من ابتدا تحقیق می کنم و در نهایت اقتباس می کنم و طرح هایم را با دنیای امروز وفق می دهم .شاید شما هیچ شباهتی بین لباس هایی که طراحی می کنم و لباس های تاریخی ایران در ظاهر پیدا نکنید ، ولی به هر حال ایده ای که به ذهنم می رسد بر طبق مطالعات و تحقیقات و دیدن عکس ها و نقاشی های قدیمی از لباسهای تاریخی ایران است.

این لباس( لباس خانم اشتون) هم به همان منوال طراحی شده و البته نوار دوزی خاصی دارد که در دیگر لباسهایم کار نکردم .برای تهیه این نوار از تکه های نوارهای مختلف ایرانی موجود ، استفاده کردم .این نوارها را با همدیگر کلاژ می کنم و از قیتون و نوار که در واقع وسیله ای بوده که لباسهای قدیمی را با آن تزیین می کردند ، آن را تزیین کردم و روی لباس پیاده کردم.

دلیل خاصی داشت که در این لباس از نوار استفاده کردید؟ 

دلیل خاصی نداشت .به هر حال هر طراحی در زمان طراحی لباس ، یک ایده ای به ذهنش می رسد .من شاید بتوانم در عرض ۲۰ دقیقه ۱۰۰ طرح بزنم و هیچ کدام شبیه هم نیستند .قطعا این ایده هم ایده ای بوده که همان لحظه از ذهنم گذشته است .این نوار کاری ، کار پر زحمتی بود . شاید شبیه این نوارها در بازار موجود باشد و پول بدهید و خریداری کنید ، ولی من دوست داشتم این نوار را خودم کلاژ کنم و تمام تکه هایش را کنار هم قرار بدهم و بدوزم .روی برخی از تکه های این نوارها نشان خاص لباس ایرانی که همان " بته جقه" است، وجود دارد که نشان کشور ایران هست و کشور دیگری این نشان را ندارد .

شما گفتید که نوار را کلاژ کردید ؟ یعنی می خواهید بگویید که علاوه بر کار طراحی کار خیاطی را هم خودتان انجام دادید؟ 

بله .دقیقا! من معمولا طرح که می زنم ، اولین لباس را خودم خیاطی می کنم .

پس تمام کارهای لباس خانم اشتون از ابتدای طراحی تا دوخت و تزیین و کلاژ کردن نوارها همه را خودتان انجام دادید؟ 

بله! 

شما سایز خانم اشتون را مسلما نمی دانستید ، چطور بدون داشتن سایز لباس ، لباس را طراحی کردید ؟ 

من از روی تصاویری که از ایشان بارها دیدم ، سایز ایشان را تشخیص دادم .

زمانی که لباس را طراحی می کردید ، آیا این استرس را داشتید که ایشان قبول نکنند؟ 

نه اصلا استرس نداشتم ، چون درست است که ایشان سیاستمدار هستند ، ولی در نهایت خانم هستند و دارای روح لطیف زنانه و تشخیص زیبایی .من از طرف " بنیاد ملی مد و لباس " ( ایران) سه بار رتبه طراح برتر لباس را به دست آوردم؛ کا دو بار اول برای طراحی لباس های زنانه و بار آخر برای طراحی لباس مردانه .

به هر حال تایید مسئولین بنیاد ملی لباس و حمایت جناب آقای قبادی ( دبیر کار گروه ساماندهی مد و لباس ایران) که من ایشان را پدر جسور و متفکر طراحان لباس ایران می دانم ، این اعتماد به نفس را به من داده که استرس و نگرانی نداشته باشم.

هدف از طراحی لباس برای خانم اشتون چی بوده است؟

در واقع ما با هدیه دادن این لباس به خانم اشتون ، یک راه طولانی را شروع کردیم .هدف من و بنیاد ملی مد لباس که در واقع صاحب اصلی این کار هست ، نشان دادن توانایی های طراحان ایرانی و شناساندن لباس و تمدن ایران در سطح بین المللی است.

شما گفتید که این یک شروع است .با توجه به اینکه جای طراحان لباس ایرانی در بین طراحان بین المللی خالیست ، ادامه این قدم کجا است ؟ و آیا برنامه های بعدی را هم مشخص کرده اید ؟ قطعا این اتفاق ادامه دار می شود و این آرزوی من هست که طراحان ایرانی در سطح بین المللی بدرخشید .در شورای راهبردی بین المللی مد و لباس برنامه ریزی هایی انجام شده و من خودم هم عضو این شورا هستم .به هر حال آقای قبادی سوپرایز دارند .من نمی توانم دقیق بگویم که قدم های بعدی چی هستند، ولی به هر حال این کار شروع شده است .

آیا برنامه ای داریدکه برای سیاستمداران زن ایرانی نیز لباس طراحی کنید ؟ بله این اتفاق به زودی می افتد .بنیاد تازه کار خود را آغاز کرده است .ولی در عرض سه سال گذشته جشنواره های با شکوهی بر گزار کرده و گردهمایی طراحان ایرانی که اتفاق نیفتاده بوده به تازگی رخ داده است.

 

لباسهای تاریخی ایران

علائمی بر روی اکثر لباسهای ( خارجی) دیده می شود که معنا و مفهوم آن چنین است.

معرفی کتاب کنکور ارشد( طراحی لباس)