Shirazart.blog.ir
مربع : نمودار استواری ، مردانگی ، سکون ، منطق و معرف زمین ، جهان مخلوق ، کشتزار ، حصار ، جان پناه ، مکان ،عقل
چهار ضلع مربع = برابر است با چهار عنصر آب ، باد ، خاک و آتش
چهار جهت اصلی شمال ، جنوب ، مشرق ، مغرب
چهار فصل بهار ، تابستان ، پاییز ، زمستان
چهار مرحله ی زندگی کودکی ، جوانی ، میان سالی ، پیری
چهار طبع سردی ، گرمی ، خشکی و رطوبت
چهار خلط ، صفرا ، سودا ، بلغم ، خون
چهار مرحله از تکامل بشری جنینی ، دوران زندگی ، مرگ و رستاخیز
* استفاده از ساختار های متباین برای ایجاد فرم های جدید :
در تصاویر زیر نمونه هایی از ساختارهای متباین که در آنها دو نوع فرم واحد بکار رفته دیده می شود .یکی با گوشه های راست و دیگری با گوشه های منحنی .این دو نوع شکل گاه اندازه ی متضادی دارند .آنها با برخورد به یکدیگر و اتحاد و تفریق ، شکل های جدیدی به وجود می آورند .این دو نوع فرم واحد می توانند در دامنه ی تشابه معینی ، تغییر شکل و در دامنه ی وسیعتری تغییر اندازه بدهند .
* نقش تضاد در پیامهای بصری :
در تصاویر زیر با استفاده از کنتراست ، مفاهیم مقابل هم به طرزی ساده نشان داده شده است یا به عبارتی جهت تشدید مفهوم تضاد عناصر متضاد در مقابل هم قرار گرفته اند .
Shirazart.blog.ir
*تضاد رنگ :
تضاد در رنگ انواع مختلفی دارد که تضاد هفتگانه رنگ ها از آن جمله اند ، اما بطور معمول می توان از تضاد تاریک و روشن ، سرد و گرم ، شفاف و تیره مکمل و ......نام برد.
نکته ۱: بیشترین تضاد سرد و گرم بین دو رنگ قرمز نارنجی و سبز آبی ( فیروزه ای ) وجود دارد .
نکته ۲ : بیشترین تضاد تیره و روشن بین دو رنگ زرد و بنفش قرار دارد .
نکته ۳: در بین رنگها ممکن است بیش از یک نوع تضاد وجود داشته باشد .به عنوان مثال سبز و قرمز علاوه بر تضاد سرد و گرم دارای تضاد مکمل نیز می باشند
* تضاد موقعیت ( تضاد در محل فرم ) :
موقعیت عناصر بصری بستگی کامل به چگونگی قرار گرفتن آنها در کادر دارد .تضادهای موقعیت عناصر بصری در رابطه با کادر عبارتند از بالا و پایین ، چپ و راست ، در مرکز و خارج از مرکز و......
Shirazart.blog.ir
* تضاد ، کنتراست ، تباین :
* کنتراست به معنی تضاد ، تباین و کشمکش متقابل میان عناصر و کیفیت بصری است .که یکی از اصول پایه و بسیار قابل اهمیت در خلق اثر هنری می باشد .
کنتراست بواسطه ی نقش برجسته ای که در انتقال معانی و مفاهیم در زندگی ، طبیعت و آثار هنری دارد ، از اهمیت ویژه ای برخوردار است و ارتباط منطقی و در عین حال متضادی را میان اجزا و عناصر مختلف بک ترکیب و یا یک اثر هنری بیان می کند .
* انواع تضاد :
شاید مشخص کردن انواع تضاد بطور کامل امکان پذیر نباشد ولی از انواع معروف تر تضاد می توان به موارد زیر اشاره نمود :
* تضاد در شکل ( تضاد در ظاهر فرم ) :
تضاد در شکل ها ، به دلیل وجود جنبه های متفاوت و گوناگون ، کمی پیچیده به نظر می رسد .شکل های هندسی با شکل های طبیعی متضاد هستند اما در بین شکل های هندسی ، آنهایی که گو شه دار هستند با آنهایی که بدون گوشه و فرم هستند ، در تضاد قرار دارند .
بعضی از شکل های متضاد دیگر عبارتند از : شکل کامل و ناقص ، شکل قرینه و غیر قرینه ، شکل ساده و پیچیده ، شکل انتزاعی و طبیعی و غیره .....
* یکی از شگردهای تایپوگرافی جهت حساسیت بخشیدن به حروف استفاده از فضای مثبت و منفی ( تیره و روشن ) است .حروفی که در حالت مثبت و منفی در صفحه فعال می شوند می توانند تاثیر عمده بر مخاطب بگذارند .
* تضاد در بافت :
تضادهای موجود در بافت و جنسیت فرم ها عبارتند از : ترم و زبر ، مات و صیقلی ، صاف و ناصاف ، زمخت و لطیف و .......
* نکته : همیشه بافت های زبر و خشن نسبت به بافت های نرم و لطیف جلوتر دیده می شوند ، بنابراین با استفاده از تضاد بین بافت های نرم و بافت های خشن می توان فضای سه بعدی ایجاد نمود .
* تضاد جهت :
بیشترین تضاد جهت ، زمانی است که دو شکل در دو جهت مخالف ، با اختلاف ۹۰ درجه با یکدیگر قرار داشته باشند و یا دو فرم که رو در روی یکدیگر قرار گرفته و با هم موازی هستند ، اما هر کدام ۱۸۰ درجه در مقابل دیگری چرخش دارد .
Shirazart.blog.ir
غرابت در ساختار فرم ها:
غرابت وجود بی نظمی است و انحراف نسبی از روندی با هماهنگی کلی را نشان می دهد که به وقفه ای کم یا زیاد در نظم کلی طرح منتهی می شود .در اطراف ما مثال های عادی بسیاری از غرابت دیده می شود .مانند وجود گل ها در میان شاخ و برگ ، حضور ماه در یک شب پر ستاره ، ترک روی دیوار صاف یا بنایی قدیمی در میان آسمان خراش های جدید .
نکته:
در طرح ، استفاده از غرابت باید در موارد کاملاً ضروری و تنها برای دست یابی به یکی از مقاصد زیر انجام شود .۱- جلب توجه ۲- بر هم زدن یکنواختی ۳- تغییر شکل نظم. ۴- نظم شکنی
در تصاویر زیر نمونه هایی از تاثیر غرابت را مشاهده می نمایید.