Shirazart.blog.ir
** " مکتب سقاخانه " جریانی بود ، که به وسیله ی عده ای نقاش جوان - در ادامه ی کوششهای چند نقاش نوگرا نظیر جلیل ضیاء پور و اویسی که در دهه ی ۱۳۳۰ نوعی مبارزه فکری را شروع کرده بودند _ شکل گرفت.هنرمندان مکتب سقاخانه ،راه رسیدن به هنر با هویت را نه در انتخاب موضوعهای مالوف و یا استفاده از نگارگری قدیم ،بلکه در بهره گیری از گنجینه ی هنرهای تزئینی و عامیانه و نیز خوشنویسی فارسی می دانستند .( پلی میان هنر سنتی و هنر نو ایجاد کنند .)
**" زنده رودی " نخستین کسی بود که در مسیر مکتب سقاخانه گام نهاد و سپس چند هنرجوی هنر کده ی تزئینی نیز با او همراه شدند .
** کریم امامی که در روزنامه ی کیهان انگلیسی نقد هنری می نوشت ،در اوایل دهه ی ۱۳۴۰ اصطلاح " مکتب سقاخانه " را باب کرد .از جمله ی هنرمندان مکتب سقاخانه می توان به : فرامرز پیلارام ،پرویز تناولی ، منصور قندریز، صادق تبریزی، ناصر اویسی،ژازه طباطبایی و مسعود عربشاهی اشاره کرد .آثار متاخر جعفر روحبخش نیز در این زمره اند .
Shirazart.blog.ir
** "بایسنقر میرزا "پسر شاهرخ و نوه ی امیر تیمور و از خوشنویسان بر جسته ی مکتب هرات بوده و در نوشتن خطهای محقق و ثلث و به ویژه نستعلیق ،مهارت فراوان داشته است .
** شاهنامه ی مشهور به بایسنقر در سال ۸۳۳ در مکتب هرات تدوین شد .کتابت آن با خط نستعلیق و به دست جعفر تبریزی ( خوشنویس و سرپرست کتابخانه ی هرات ) صورت گرفته و جلد آن نیز به دست قوام الدین ( جلد ساز و تذهیب کار کارگاه هرات ) ساخته شده است .
* تصویرگران این شاهنامه عبارتند از : مولانا امیر خلیل ، مولانا علی و قوام الدین هستند .
** شاهنامه بایسنقری ۲۲ تصویر دارد و اکنون در کتابخانه ی کاخ گلستان ( تهران) نگهداری می شود .( این کتاب همزمان با شاهنامه ی بایسنقری مصور شده است .)
** شاهنامه ی بایسنقری، علاوه بر نفیس بودن و زیبایی، از این نظر هم اهمیت فراوان دارد ،که خود بایسنقر مقدمه ای بر آن نوشته است .
** پیکره های بلند قامت و موثر با چهره های ریش دار ،گل بوته های درشت و تک درختان سر سبز ،از عناصر شاخص در ترکیب بندیهای کاملا متعادل نقاشیهای شاهنامه ی بایسنقری هستند .
Shirazart.blog.ir
** مشخصات ویژه ی نگارگری دوره ی مظفریان ( شیراز عهد ایلخانی) عبارت بودند از : تپه های گرد ،افق رفیع ، زمین پوشیده از بوته ،پیکره های لاغر با سر بزرگ و چهره ی سه رخ ریش دار ،طراحی ظریف و گاه خام دستانه.
** در نگارگری دوره ی مظفریان ( شیراز عهد ایلخانی) به انسان و حیوان که در داخل منظره قرار گرفته ،اهمیت بیشتری داده شده و مهم تر از منظره به نظر می آیند. مکتب نقاشی شیراز را می توان احیاء کننده ی مستقیم نقاشی کهن ایرانی به شمار آورد ،که در آن ویژگی های ایرانی به ظهور رسید و در دوره ی بعد شکوفاتر شد .
** خاوران نامه ،شاهنامه ی ابراهیم سلطان ،گلچین ( منتخبات) اسکندر سلطان و تعدادی شاهنامه ،از کتابهای مصور شده در مکتب شیراز هستند .
** مکتب شیراز مربوط به دوره های ال مظفر و تیموری و حدود سالهای ۷۳۰ تا ۹۰۰ هجری قمری بوده است .
** شاخص ترین ویژگی نگارگری مکتب شیراز ،نظام قانونمند میان تصویر و متن است ،که در سده ی نهم هجری شکل گرفته بود .
** تفاوت عمده ی نقاشیهای مکتب شیراز و مکتب تبریز در این بود که در مکتب شیراز تاثیر کمتری نسبت به نقاشی چینی وجود داشت .به نوعی که با نقاشیهای دوره ی سلجوقی قابل مقایسه بودند .ساده گرایی در نقاشیهای شیراز بیشتر از نقاشیهای تبریز است .
** کتاب کامل و منحصر به فرد " خاوران نامه ی مصور " سروده ی این حسام دارای ۲۲۵۰۰ بیت شعر ، در مورد جنگ حضرت علی ( ع) با پادشاه تور ، صلصال،جمشید ،طهماسب و........است ،که به خط نستعلیق نوشته شده است .این کتاب به دست هنرمندی به نام " استاد فرهاد" و در مکتب شیراز مصور شده است .تاریخ سروده ی خاوران نامه سال ۸۳۰ هجری و تاریخ کشیدن نقاشیهای آن ۸۸۱تا ۸۸۳ هجری بوده است .این کتاب هم اکنون در کاخ گلستان نگهداری می شود .
Shirazart.blog.ir
** " نقطه" اولین عنصر بصری و مبدا پیدایش فرم می باشد.در هنرهای تجسمی ،اثر هر چیزی روی صفحه را نقطه می گویند .ار نظر ریاضی ،عنصری است که بعد ندارد و فضا را اشغال نمی کند نقطه ساده ترین و کوچکترین عنصر بصری است و وجود آن بیانگر مکانی در فضا می باشد .نقطه ساده ترین واحد تقلیل ناپذیر در ارتباطات تصویری به شمار می رود .یک نقطه ی کوچک و واحد ،آن قدر انرژی بصری دارد که بتواند چشم را به خود جلب کند و به عنوان شروع عمل نماید .ویژگی های نقطه عبارتند از :
۱- اندازه ی نسبتا کوچکی داشته باشد .۲- شکل ساده داشته باشد .
* نقطه دارای انرژی است و انرژی آن بسیار متراکم بوده و در درون آن نهفته است .نقطه دارای ارزش نسبی است و بستگی به شرایط و فضایی دارد که در آن مطرح شده باشد .به طور کلی ،نیروی نقطه ها از نظر بصری ،به اندازه و موقعیت آنها بستگی دارد .هر نقطه دارای مفهوم و جلوه ی تصویری خاص است . از جمله دارای " ایستایی" و " مرکزیت" می باشد .به ویژه اگر به صورت واحد در سطح یا در فضا مطرح شود .
*هنگامی که نقطه ترسیم می شود ، ناگزیر در محدوده ی مشخصی قرار می گیرد و مسئله ی " تناسب" را پیش می آورد .از برخورد دو یا چند نقطه با هم ،" نقطه تاکید" حاصل می شود .بنابراین نقطه به عنوان یک عنصر بصری برای نشان دادن مفهوم " تاکید " مورد استفاده قرار می گیرد .با تکرار نقطه در ترکیب های مختلف مفهوم " ریتم " را می توان شناخت و با " تجمع و تفرق" نقطه ها در یک ترکیب ، مفهوم " انقباض و انبساط " را می توان ایجاد کرد.
Shirazart.blog.ir
**" کادر" نخستین عامل شکل گیری یک تصویر و معیار مهمی برای ارزیابی روابط بین اجزای تشکیل دهنده ی یک اثر هنری است.کادر محدوده و فضای معینی است که تمام عناصر بصری را در داخل خود جا می دهد و به آنها شکل می بخشد .کادر معیار مهمی برای شناخت ویژگی های هر عنصر بصری است و از این جهت در هنرهای تجسمی دارای اهمیت بسیاری است .کادر یا محدوده رابطه ی مستقیم با ترکیب بندی ( کمپوزیسیون) دارد .
* آثار هنری به طول معمول در کادر مستطیل عمودی یا افقی شکل می گیرند. زیرا مستطیل شکلی متحرک است و حرکت در آن تشدید می شود .در هنرهای تجسمی به ویژه در گرافیک از اشکال هندسی دیگری نیز مانند مربع ،دایره و مثلث برای کادر بهره می گیرند .علائم راهنمایی و رانندگی ،علائم فرودگاهها و بازیهای المپیک ،اغلب بر زمینه ی سه شکل اصلی مربع ،مثلث و دایره طراحی و اجرا می شوند .