جنبش آرت دکو در هنر
Shirazart.blog.ir
* آرت دکو در واقع نه یک جنبش بلکه بیشتر یک گرایش در زمینه ی طراحی بود .این گرایش در دهه ی ۱۹۲۰ در فرانسه ظهور یافت ، اما در دهه ی ۱۹۳۰ به صورت کاملاً دو رگه در بریتانیا و آمریکا رواج یافت .این گرایش نام خود را از " نمایشگاه هنرهای تزئینی و صنعتی پاریس ۱۹۲۵" اخذ کرد ( آرت دکو مخفف هنرهای تزئینی است )، نمایشگاهی که در آن سبک آرت دکو در افراطی ترین حالت خود به نمایش در آمد .با این همه ریشه های این گرایش متفاوت بود .آرت دکو تاثیر زیادی از جنبش های کوبیسم و فتوریسم گرفت ، ولی به همان اندازه نیز از باله روسی ، فرم های هنری آفریقایی و دیگر هنرهای مناطق غیر اروپایی به ویژه هنر مصری و نیز طرح های پیشروان نخستین نسل مدرنیست ها همچون یوزف هدفمان ، فرانک لوید رایت آدولف لوس تاثیر پذیرفت .آرت دکو عمدتاً سبکی تجملی بود و از مواد پر هزینه و گرانی چون عاج ، مینا ، ساغری و آبنوس بهره میگیرد .از نظر شیوه ی پرداخت نیز مبلمان ، محصولات و معماری آرت دکو نوعی کلاسی سیسم افراطی و دگرگون شده را به نمایش می گذارد که در آن فرم های راست خط و مستقیم به وفور استفاده می شود و اساساً فاقد تزئینات است .مبلغین و پیشروان اصلی آرت دکو، عبارتند از ژاک امیل رولان رنه لالیک، ژان دوناند و نیز کاساندره که طرح های گرافیکی وی هم به لحاظ سبک کلاسی سیسم آن و هم به لحاظ تاثیر قوی فوتوریستی و کوبیستی آن برجسته و چشمگیر است .با این وجود آرت دکو صرفاً یک سبک تجملی نبود و برای مثال در بسیاری از سالن های عمومی سینماهای ادئون که در خلال دهه ی ۱۹۳۰ در بریتانیا و آمریکا افتتاح شدند به کار گرفته شد و خود شیوه ای در خلق جلوه های پر زرق برق و با هزینه ی نسبتاً پایین بود .شیوه ای که در آن از موادی چون کرومیوم ، شیشه های رنگی و بتون نقاشی شده بسیار استفاده می شد و به عنوان سبک ادئون معروف شد .زرق و برق ارزان قیمت آن را به مثابه ی تلاشی در جهت فراهم ساختن نوعی پادزهر برای مقابله با دشواری های عمومی اقتصادی آن دهه ارزیابی و تفسیر کردند .مواد جدیدی همچون با کلیت نیز به خوبی می توانست در این سبک به کار برده شود .به علت فقدان تزئینات مدل سازی و قالب گیری آن آسان بود و به علاوه زیبایی ظاهری با کلیت ( که هم به صورت مات و هم بافت دار ساخته می شد ) برای محصولات جدیدی همچون رادیو فراوان مورد بهره برداری قرار گرفت .
در مجموع آرت دکو یک سبک صنعت گرانه بود .ظهور آن در نمایشگاه ۱۹۲۵ پاریس نیز به جهت افراطی بودن آثار آن ، نقدهای زیادی را به ویژه ازسوی طراحان متاثر از مدرنیسم برانگیخت .در سال های دهه ی ۱۹۶۰ نیز بار دیگر گرایش به سمت آرت دکو رواج یافت .این امر تا حدی به علت واکنش های تند و گستاخانه بر علیه جنبش مدرن بود ( با این حال آرت دکو آن گونه که در آثار کسانی چون ایلین گری و حتی طرح های لوکوربوزیه مشاهده می شود ، دارای مشترکاتی با مدرنیسم است.) بعدها ویژگی های این سبک به طور عمده در آثار پست مدرنیستی مورد تقلید قرار گرفت.
