سنگتراشی و حجاری و حکاکی روی سنگ
Shirazart.blog.ir
* ایران سرزمین سنگ است و منابع سرشاری از سنگها دارد همچون مرمر و سنگ گندمی و سنگ سیاه بکار رفته در تخت جمشید و یشم یزدی و سنگ سماق و سنگ آهکی و سنگ میکا .برغم این فراوانی سنگ در معماری و هنر ایران پایگاه فرعی داشته ، چرا که در هنر ایرانی آثار سنگتراشی بالنسبه اندک است .به استثنای نقوش برجسته و پر شکوه تخت جمشید ، از آنجا بیش از ششصد تکه ظرف و افزار سنگی بدست آمده که بیشتر از سنگ خاکستری و برخی از سنگ لاجورد ساخته شده اند .
در هنر سنگتراشی با استفاده از کمانه ای از دستگاه سنگتراشی را به حرکت در می آورند واژه کمان بدور یک محور چوبی که با قیر به سنگ متصل شده قرار دارد .سنگتراشی با یک دست کمانه را به جلو و عقب می برد و با دست دیگر افزار مخصوصی را که قلابی در انتهایش است برای بریدن سنگ بکار میبرد .بدین ترتیب سنگتراش با مهارتی که در جلو و عقب بردن کمانه دارد می تواند رویه ی بیرونی سنگ را صاف کند.دستگاه سنگتراشی ، در اساس مانند مته های آتشی ابتدائی است و بنابراین احتمال دارد که کوزه های ظریف کرمان با همین گونه دستگاهها درست شده باشند. البته ، امروزه دستگاههای موتوری معمول شده است .در حال حاضر ، دو مرکز اصلی سنگ تراشی ، مشهد و قم هستند .در مشهد سنگ نرم ، ترکیبی است از تالک و میکا و چون صیقل بخورد سایه ای سبز رنگ بر آن می افتد و جهت کارهای ظریف از سنگ سبز کرمان که گرانتر است و سختی اش بر هزینه ی کار روی آن می افزاید ، استفاده می کنند .
