تاریخچه چاپ

Shirazart.blog.ir

*به معنی اعم ، عمل ، فن و صنعت تکثیر صورت نقوش دو بعدی به وسیله ی انداختن اثر این نقوش بر کاغذ یا پارچه یا مواد دیگر و بالاخص چاپ مواد خواندنی با تصویر یا بدون آن بر روی کاغذ ، و آنرا " طبع" گویند .

قدیمی ترین نمونه فن چاپ در چین دیده شده است .پیدایش و بسط فن چاپ در اروپا از عوامل عمده ی نهضت رنسانس بود .در طی قرن ۱۵م " چاپ قالبی" رواج پیدا کرد .مطالب را روی تکه چوبها می کندند ، و از آنها بر کاغذ منتقل می کردند .چاپ قالبی ظاهراً در ابتدای کار برای تهیه ورق بازی ، و بعدها برای تکثیر شمایل قدیسین  و نوشته زیر آنها مورد استفاده قرار گرفت ، سرانجام بعضی از کتابها بطور کامل بوسیله این نوع چاپ تکثیر شد .چاپ قالبی بر روی پارچه هنوز در قلمکار سازی معمول است .

اولین قدم بزرگ در پیشرفت فن چاپ، اختراع " حروف قابل انتقال " بود .استعمال این نوع حروف بین سالهای ۱۰۵۱ و ۱۰۵۸ میلادی در چین آغاز گردید .در اروپا ، ظاهراً اختراع حروف قابل انتقال بدون اطلاع از کار چینیها و معروف به وسیله ی گوتنبرگ در شهر " مانیتس "آلمان صورت گرفت .فن چاپ به سرعت در اروپا رواج پیدا کرد ، و در ۱۴۸۷ میلادی تقریباً در همه ممالک اروپا چاپخانه هایی دایر بود و مخصوصاً ایتالیا از جهت طرح حروف چاپ اعتبار تمام یافت ، و در نیمه اول قرن ۱۶ میلادی این اعتبار به پاریس منتقل شد .در همین قرن فن چاپ از فن تهیه ی حروف چاپ تفکیک گردید .به سبب محدودیتهای ناشی از اصلاح دینی که در فرانسه در امر چاپ پدید آمد ، عده ای از چاپگران، کارگاههای خود را از فرانسه به هلند منتقل کردند ، و این سرزمین عمده ترین مرکز صنعت چاپ شد ، و از آنجا حروف و مطبوعات به همه اروپا صادر می کرد .فن چاپ بوسیله " و ، ککستن " وارد انگلستان شد ، و ظاهراً در ۱۵۳۹ میلادی در اسپانیای جدید کتاب چاپ می شد .

گذشته از بعضی اصلاحات جزئی ، تا سال ۱۸۰۰ فنون چاپ و حروف ریزی عمده به همان صورت بود که گوتنبرگ به عمل آورده بود .چاپ به وسیله ی ماشین دستی به عمل می آمد ، کاغذ هم به وسیله ی دست ورق ، به ورق تهیه می شد .اختراعات عمده ای که از حدود ۱۸۰۰ میلادی به بعد صورت گرفت بر سرعت کار افزود ، و از هزینه آن کاست .از ۱۸۰۰میلادی طریقه استرئوتایپ رواج یافت ، در ۱۸۰۱ ، " ف، کونیک " از نیروی بخار در ماشین چاپ استفاده کرد .در ۱۸۴۶-۴۷ ، " ر.م.هو" طرح یک ماشین چاپ " روتاری " ریخت .در ۱۸۶۶ " لاینوتایپ " و در ۱۸۹۶ " مونوتایپ" اختراع شد ، که خود عمل حروفچینی را انجام می دهند.

انواع چاپ پارچه و چاپ های دستی و سنتی

Shirazart.blog.ir

* چاپ کلاقه ای ) باتیک( و چاپ قلمکار ، مهم ترین چاپهای سنتی ایران را تشکیل می دهد ." باتیک" عبارتست از هنری و سنتی که در کشورهایی نظیر تایلند ، اندونزی ، سریلانکا و هند از اعتبار ویژه ای برخوردار است و نوعی از آن که به کلاقه ای معروف است ، در تبریز و اسکو رواج دارد .در چاپ کلاقه ای، کلیه طرحها و رنگها را با استفاده از واکس و عملیات رنگرزی بر روی پارچه منتقل می کنند که اکثراً در اثر نفوذ کامل واکس به داخل پارچه ) که بطور معمول از جنس ابریشم طبیعی انتخاب می شود ( و پوشیده شدن کامل تار و پود از واکس هر دو روی پارچه ، یکسان نقش می گردد .یکی از مشخصات و ویژگی های چاپ کلاقه ای ایجاد رگه های رنگی است که در اثر شکستن واکس و نفوذ رنگ از میان این نوع شکستها به پارچه ، در حین عملیات رنگرزی بر روی پارچه بوجود می آید .رنگهای مورد استفاده در این نوع چاپ ، رنگهایی است که قابلیت رنگرزی در درجه حرارت پایین )۲۵( درجه سانتی گراد را دارا بوده و عمدتاً شامل انواع " پروسیون سرد "،" خمی " و " بازیک "  می باشد .

" چاپ قلمکار " که یکی از چاپ های سنتی ایران است، امروزه در اصفهان و دامغان از رونق و رواج برخوردار است .در این نوع چاپ معمولاً پارچه های پنبه ای دستباف یا انواع دیگر پارچه ، نظیر پوپلین ، چلوار و .....بوسیله ی قالبهای چوبی ) که معمولاً از جنس چوب گلابی بوده و طرحها و نقشهای سنتی بر روی آن جا شده ( نقش می پذیرد و بصورتی قابل استفاده برای پارچه های لباس ، سفره ، دستمال ، سجاده، پرده ، رومیزی ، روتختی و.......‌در می آید .در قلمکار سازی معمولاًاز پنج رنگ سیاه ، قرمز ، آبی ، سبز و زرد بعنوان رنگهای اصلی ، از قهوه ای و سایر رنگهایی که بر اثر ترکیب رنگهای یاد شده بدست می آید ، بعنوان رنگهای فرعی یاد می شود .لازم به توضیح است که در حال حاضر دو کارگاه در شهر اصفهان یعنی مهمترین مرکز چاپ قلمکار کشورمان هنوز کار چاپ قلمکار  را با شیوه ی قدیمی آن یعنی استفاده از قلم مو برای رنگ آمیزی پارچه انجام می دهند ؛ ولی در سایر کارگاهها و سایر مراکز تولید ، استفاده از مهرهای چوبی مرسوم و متداول گردیده که جهت ساخت مهرهای بزرگ از چوب گلابی و مهرهای کوچک از چوب " زالزالک" استفاده می شود .

رنگ سازی سنتی

Shirazart.blog.ir

* استفاده از مواد معدنی و آلی ) گیاهی و جانوری (، بمنظور استفاده از رنگ آنها در ایران از سابقه ای طولانی برخوردار است و حداقل جوامع ساکن در ایران از هزاره ی هشتم به بعد از مواد رنگزا استفاده می کردند و همراه تجارب انسان بتدریج دامنه استفاده از رنگها گسترش یافت و در امور مختلف بکار گرفته شد .مدارک و شواهد نشان می دهد که عمده ی رنگهای مورد استفاده هنرمندان در زمینه های کاشیکاری ، قالیبافی و دیگر منسوجات ، تذهیب و تشعیر ، شامل تعدادی رنگ مشخص است .بطور مثال مرکب خوشنویسی و طراحی را از دوده ی چراغ می ساختند ؛ دوده ی چراغ را با صمغ عربی می آمیختند .مرکب ضد آب را با " توتیا" ) سولفات آهن ( و روغن " مازو " می ساختند .بیشتر رنگها از مواد معدنی بود ، مثلاً شنگرف و سولفید جیوه برای ساخت رنگهای قرمز ، لاجورد و آرزویت برای رنگ آبی ، مرمر سبز برای رنگ سبز و انواع آخرت برای رنگهای زرد و قهوه ای و سرخ بکار می رفت ؛ رنگ سفید را نیز از گچ یا کربنات سرب تهیه می کردند ‌.برخی رنگها را به صورت اشکانی از قرمز دانه و " تیل " هم بکار می بردند .تمام رنگها را با ماده کمکی از صمغ عربی به هم می آمیختند و از طلا بشکل " زرورق" یا براده ای آمیخته با چسب حیوانی استفاده می شد .

مهمترین رنگ سرخ مورد مصرف در رنگسازی " روناس " است که از ریشه ی بوته ی روناس بدست می آید .ریشه روناس از وقتی دو ساله شد مورد استفاده قرار می گیرد. این گیاه در هفت سالگی دارای مقدار رنگ بیشتری است و رنگ آن ارغوانی سیر است و هر چه گیاه جوانتر باشد رنگ آن به قرمز سفالینه ای می گراید.

از دیگر رنگهای قرمز مایل به ارغوانی ، رنگی است که از ریشه ی هوایی گیاه چوبه می گیرد .رنگ سرخ تند ویژه ای نیز از لاک بدست می آید که محصول فرعی صمغ لاک است .

رنگهای زرد ، گل رنگ است که از گلبرگ خشک شده و کوبیده ی آن جهت ساخت زرد لیمویی استفاده می شود ، از دیگر زردها زرد زرد زغفران است که از کلاله ی زغفران بدست می آید که بسیار گران بوده و بیشتر برای ابریشم بکار میرود .یکی دیگر از انواع زرد ، زردچوبه است که به آن زغفران هندی نیز می گویند از شیره ی پوست انار نیز زرد ملایمی بدست می آید .دیگر زرد های مورد استفاده در رنگرزی سنتی زردی است که از گل میمون بدست می آید یا از توتهای کوهی نرسیده که مایل به نارنجی است .زرد " گندل " نیز از گیاه " گندلاش " و زرد پاییزی از برگ مو بدست می آیند .

رنگ آبی ، تقریباً منحصراً از " نیل " بدست می آید .که از برگهای گیاه رنگ " وسمه " تولید می شود .دیگر آبیها برگ قیطران برنگ ارغوانی - آبی که از برگ گیاه گرفته می شود و در صورت ثابت شدن بوسیله ی اوره، رنگ آبی فیروزه ای به دست می دهد .

سبز چینی از دو گیاه از خانواده خولان بدست می آید .از ترکیب زرد گل میمون و " نیل " نیز سبزی بدست می آید که به سبز " نبی " معروف است .

از پوست گردو رنگ قهوه ای بدست می آید و اگر این قهوه ای مجدداً با روناس رنگ شود رنگ شتری بدست می آید رنگ شتری دیگر از پوست کوبیده ی انار و پوست بلوط بدست می آید .اگر الیافی را که قبلاً با نیل سورمه ای کرده اند با ترکیب جوهر مازو و زاج زرد رنگ درست کنند رنگ مشکی سیر بدست می آید .

سنگتراشی و حجاری و حکاکی روی سنگ

Shirazart.blog.ir

* ایران سرزمین سنگ است و منابع سرشاری از سنگها دارد همچون مرمر و سنگ گندمی و سنگ سیاه بکار رفته در تخت جمشید و یشم یزدی و سنگ سماق و سنگ آهکی و سنگ میکا .برغم این فراوانی سنگ در معماری و هنر ایران پایگاه فرعی داشته ، چرا که در هنر ایرانی آثار سنگتراشی بالنسبه اندک است .به استثنای نقوش برجسته و پر شکوه تخت جمشید ، از آنجا بیش از ششصد تکه ظرف و افزار سنگی بدست آمده که بیشتر از سنگ خاکستری و برخی از سنگ لاجورد ساخته شده اند .

در هنر سنگتراشی با استفاده از کمانه ای از دستگاه سنگتراشی را به حرکت در می آورند واژه کمان بدور یک محور چوبی که با قیر به سنگ متصل شده قرار دارد .سنگتراشی با یک دست کمانه را به جلو و عقب می برد و با دست دیگر افزار مخصوصی را که قلابی در انتهایش است برای بریدن سنگ بکار میبرد .بدین ترتیب سنگتراش با مهارتی که در جلو و عقب بردن کمانه دارد می تواند رویه ی بیرونی سنگ را صاف کند.دستگاه سنگتراشی ، در اساس مانند مته های آتشی ابتدائی است و بنابراین احتمال دارد که کوزه های ظریف کرمان با همین گونه دستگاهها درست شده باشند. البته ، امروزه دستگاههای موتوری معمول شده است .در حال حاضر ، دو مرکز اصلی سنگ تراشی ، مشهد و قم هستند .در مشهد سنگ نرم ، ترکیبی است از تالک و میکا و چون صیقل بخورد سایه ای سبز رنگ بر آن می افتد و جهت کارهای ظریف از سنگ سبز کرمان که گرانتر است و سختی اش بر هزینه ی کار روی آن می افزاید ، استفاده می کنند .

نقاشی قهوه خانه ای

 Shirazart.blog.ir

*شیوه قهوه خانه ای شیوه ای خاص از هنر نقاشی و از جمله هنرهای بومی ، مردمی و عامه است که پیشینه ای کهن در کشورمان دارد و زمینه ساز این سنت دیرینه ، قصه خوانی ، مرثیه سرایی و تعزیه خوانی در ایران است و قدمت آن به قبل از پدید آمدن قهوه خانه می رسد و به احتمال زیار در زمان حکومت شاه طهماسب ) دوره صفویه( در شهر قزوین به وجود آمد و بعد در دوره ی شاه عباس اول در شهر اصفهان توسعه یافت .

نقاشی قهوه خانه ای نوعی نقاشی ذهنی و متکی بر احساس و برداشتهای هنرمند از بن مایه های داستانی حماسی و ملی ایران و ایرانیان و داستانهای مذهبی و واقعه های تاریخی بخصوص روز عاشورا در صحرای کربلا است .موضوعات و مضامین نقاشی قهوه خانه تماماً به گذشته و ادوار اسطوره ای ، حماسی ، تاریخی و رویدادهای مذهبی قرون اولیه ی اسلامی مربوط می شود و به دو موضوع کلی تقسیم می گردد.

۱( نقاشی غیر مذهبی : موضوعات مربوط به شاهزادگان درباری و اشرافی و مردمی که شامل موضوعات حماسی مثل دیوان نظامی و شاهنامه می گردد.

۲( نقاشی مذهبی : موضوعات مذهبی مثل تمثال ائمه و ماجرای کربلا و روایات مربوط به آن واقعه می باشد .مانند :) طفلان  مسلم و وارد شدن کربلا و .......( در دوره ی پیش از اسلام به ویژه در دوره ی ساسانی نقاشانی بوده اند که دیوار ایوانها و تالارها ، ستونها و برگ کتابها را با چهره هایی از قهرمانان یا صحنه هایی از داستانهای حماسی و افسانه ای نقش کرده اند .در دوره ی اسلامی نیز نقش انداختن بر سر دروازه ها و ورودی حمامها و رواق های زیارتگاهها و بنای زورخانه ها را با صورت و پیکر پهلوانان حماسی و صحنه های رزمی می آراستند .دوره ی رونق و شکوفایی نقاشی قهوه خانه به عصر قاجار ، به ویژه سالهای آخر سلطنت قاجاریه به این طرف است که در قهوه خانه های شهرهای بزرگ است .در این میان نقاشان ساختمان هم به نقاشی قهوه خانه ای علاقمند شدند و به کار این نوع نقاشی پرداختند .پیش کسوتان نامدار نقاشی قهوه خانه " حسین قوللر آغاسی " فرزند استاد علیرضا ، نقش انداز روی کاشی و پارچه و " محمد مدبر " ذکر شده اند ." حسین قوللر آغاسی " در چهره سازی و خلق قهرمانان و صحنه های رزمی و بزمی و " محمد مدبر " در ساختن پرده های نقاشی از چهره های حماسه سازان تاریخ مذهب تشیع و وقایع دینی مهارت و استعداد وافر از خود نشان داده اند .سپس شاگردان آنها " فتح الله قوللر آغاسی " ، " عباس بلوکی فر " ، " حسن اسماعیل زاده " ، " حسین همدانی "، " محمد حمیدی " و شاگردان آنها به این کار ادامه دادند .

" زنده یاد حسین قوللر آغاسی " : وی فن و هنر نقش اندازی روی کاشی و روغن کاری روی دیوار را از ۹ سالگی نزد پدرش آموخت ، نخستین سفارش او داستان شاهنامه و واقعه ی کربلا به سفارش " مشهدی صفر اسکندریان " ) نقاش چی میدان سید اسماعیل تهران ( بود .او یکی از دو تن بنیانگذار شیوه ی خیالی نقاشی سنتی یا همان نقاشی قهوه خانه است . از آثار او " نبرد رستم و اشکبوس " ، " جنگ هفت لشکر " )۱۳۱۹ ه ش ( ،" رستم و سهراب ")۱۳۱۲ ه ش(،" گرفتار شدن خاقان چین به کمند رستم ")۱۳۲۵ ه ش( را می توان نام برد .وی در تنگدستی به سال )۱۳۴۵ ه ش( در گذشت .

" استاد محمد مدبر ": در ده الی دوازده سالگی شاگردی استاد " علیرضا قوللر آغاسی " را پذیرفت و با پسرش حسین قوللر آغاسی ، دوست و آشنا شد و هم پای او در هنر نقاشی قهوه خانه مدارج رشد و کمال را طی کرد .در قهوه خانه های سر پل در بند ، قهوه خانه مشهدی صفر در میدان سید اسماعیل و در قهوه خانه عباس تکیه ، به سفارش قهوه چیان ، تابلو و پرده می کشید .او قلمی پر توان داشت که هنر تصویر سازی را در زمینه ی وقایع کربلا و حماسه های مذهبی بر پرده ی درویشی و بوم به شکهمندی و اوج رسانید .در ساخت و پرداخت چهره ی خاندان پیغمبر و اولیاء و اهل حق و معصومیت شهیدان کربلا و آشکار نمودن شقاوت و خشونت و سنگدلی اشقیا و دشمنان اهل بیت رسالت ، هنری والا و بی همتا نشان داده است و بنا به یک نظر : هیچ دست و قلمی تا کنون توانایی توانایی آنرا نداشته است که صاحبان رسالت خدایی را تا به این اندازه به مردم نزدیک کند و بخصوص با حماسه های ملی سرزمینش پیوند دهد .برخی صاحب نظران او را نقاش عاشورا می دانند .

" استاد مدبر " کمی از سنت معمول در هنر نقاشی قهوه خانه ای دوری جست و با نوآوری در هنر سنتی به طبیعت سازی پرداخت که تاثیر آن در تابلوهای نظیر " مصیبت کربلا " قابل مشاهده است .استاد ، در تنگدستی و در حالی که امرار معاش خود را از طریق نقش اندازی و نگار کندن روی سنگ قبرها می گذراند و در سال )۱۳۴۶ ه ش( سرانجام دار فانی را وداع گفت .از تابلوهای او " مصیبت کربلا " ، " دارالانتقام  مهناز " ، " عزیمت حضرت مسلم به کوفه "و " کشته شدن سیاوش " را می توان نام برد .

" عباس بلوکی فرد " : در سال )۱۳۰۳ ه ش( در تهران دیده به جهان گشود و از ۹ سالگی به کار نقاشی ساختمان مشغول شد .چند سالی را به شاگردی قوللر آغاسی و مدبر گذراند و در ۱۸ سالگی با اتکا به هنر خود قلم تخیل را در نقش پردازی به کار گرفت و سفارش نقاشی پذیرفت .او در قهوه خانه " آقا رضا " ) اول خیابان ابوذر جمهری( و در قهوه خانه " مشهدی محمد علی خسرو " نقاشی کرد .بیشتر آثار او حماسه های مذهبی است.از آثار او می توان به " بارگاه کیخسرو"،" بارگاه مختار "،" جنگ خیبر " ،" روز عاشورا " اشاره کرد .

کارگاه رنگ شناسی در شیراز

**کارگاه آموزشی رنگ شناسی در شیراز

* در این کارگاه ساخت بیش از ۵۰۰ رنگ مختلف همراه با شناخت اسامی رنگهای اصلی و فرعی آموزش داده می شود .

* این کارگاه را به دانشجویان هنر و نقاشی و افرادی که به صورت آزاد نقاشی کار می کنند پیشنهاد می کنم .

* مدرس : زهرا جوکار ، مدرس دانشگاه

* جهت هماهنگی و ثبت نام در این کارگاه با شماره های ۰۹۱۷۷۰۴۰۶۴۲ و ۰۹۱۷۰۵۲۲۱۹۲ تماس حاصل فرمائید.

زیگورات چغازنبیل

Shirazart.blog.ir 

*زیگورات زیبا و با عظمت چغازنبیل که قدمت تقریبی آن به ۱۲۵۰ ق.م ) حدود ۷۰۰ سال قبل از سلطه ی امپراتوری هخامنشی ( باز می گردد ، گواه استواری بر قدمت و غنای فرهنگ کهن ایران است .زیگورات چغازنبیل در اطراف شهر شوش در استان خوزستان کنونی واقع شده است .حصار بیرونی این بنا ۱۲۰۰×۸۰۰   متر بوده ، و ابعاد حصار درونی آن - که مشخص کننده ی محدوده ی خود بنا می باشد.

مد چیست ؟

Shirazart.blog.ir

* مد هم چون آیینه ای بازتاب دهنده ی تصویر ملت هاست .این امر هم به مثابه پدیده ای فرهنگی و هم جریانی بی نهایت پیچیده عمل می کند ؛ به دیگر سخن ، مد بازتاب دهنده ی نگرش های اجتماعی ، اقتصادی ، جنسی و سیاسی هر عصر است .

جدا از لباس های  سنتی و ملی ، مد به واسطه ی تغییر و تحول بی وقفه و همیشگی اش مشخص و متمایز می شود ..مد همواره رو به جلو در حرکت بوده است و نه بر اساس ضرورت ، بلکه از طریق نظامی بی نهایت پیچیده و عمیقاً تحکیم یافته هدایت می شود که در آن تمایزهای اجتماعی، تجربه های تازه در زمینه ی دوزندگی لباس و عوامل اقتصادی زمینه ی دگرگونی اش را فراهم می کنند .اما ، این بدان معنا نیست که مد صرفاً جریان سطحی و پوچی است که نظام اقتصادی اخلاقاً ورشکسته ای به پیش میبردش و بیهوده بدان بها داده شده است .و نمی توان گفت مد تنها کسانی را که می خواهند در آن سهمی داشته باشند ، تحت تاثیر قرار می دهد .

بررسی و مطالعه ی مد امری فراگیر به شمار می رود ؛ این واکاوی به دنیای متعالی بنیاد طراحی مد و لباس ) اوت کوتور( ، نشان های تجاری طراحان معروف ، مجلات پر زرق و برق و نخبگان اجتماعی محدود نمی شود .مسائل پیچیده اقتصادی ، سیاسی و فرهنگی مرتبط با تولید و مصرف مد بر تمامی بخش های جامعه تاثیر گذارند .پیشرفت های صورت گرفته در تولید مد شتاب دهنده ی روند صنعتی سازی انبوه ، شهر سازی و جهانی سازی است که مشخصه های عصر مدرن به شمار می روند .علاوه بر این ، مد جزء جدایی ناپذیر ایجاد و انتقال هویت اجتماعی هر فرد است و به بازنمایی طبقه اجتماعی ، گرایش های جنسی ، سن و سال ، قومیت و به ویژه جنسیت پوشنده لباس کمک می کند و نیز بیانگر سلائق و اولویت های فرهنگی هر فرد به شمار می رود .در حقیقت ، پیشرفتهای مد و واکنش های اغلب افراطی عموم مردم در برابر آن به برجسته ساختن و پرداختن به ) اگر نگوییم به طرف ساختن ( تعصبات اجتماعی ریشه داری کمک می کند که همواره گریبان گیر زنان ، جامعه ی هم جنس گرایان زن و مرد ، جوانان ، اقلیت های قومی مختلف و طبقات کارگر بوده است .

 

هنر پیش از تاریخ

Shirazart.blog.ir

*هنر انسان نخستین زبان حال طفولیت بشری است .پیش از تاریخ شامل دوره هایی است که آثار مکتوب و آثار هنری قابل توجهی از آنها به دست نیامده است ، به طور کلی هنر پیش از تاریخ ) عصر سنگ( به دوره ی هنر نمادین معروف است و به سه دوره تقسیم می شود :

۱- هنر دوران پارینه سنگی )پائولتیک (  ۲- هنر دوران میان سنگی ) مزولتیک(   ۳- هنر دوران نوسنگی ) نئولتیک(

به طور کلی آثار عصر سنگ با ابزار ساده و محدود بر روی دیوار غارها ، بدنه ی ظروف سفالین ، پوست حیوانات و چوپ به وجود آمده اند .این طرح ها که حالات و حرکات حیوانات را به صورت نزدیک به طبیعت نمایش می دهند ، نماد قدرت جادویی آنها است از این رو انسان درون غار نه تنها خالق تصویر بلکه آفریننده ی نمادها است .هنر غارنشین را می توان اولین بخش از تاریخ تفکر ، تخیل و خلاقیت بشری به شمار آورد .

تصاویر درون غارها پس از گذشت هزاران سال ساده تر و انتزاعی شد .سپس اولین تصاویر انسانی بر روی دیوار غارها به وجود آمد .

مهم ترین آثار اواخر عصر سنگ سفالینه هایی است که گاه برای نمایش صحنه های زندگی و گاه برای بیان اعتقادات مذهبی با اشکال هندسی و حیوانی نمادین منقوش شده اند .

اوری پید Euripides قبل از میلاد ۴۰۷-۴۸۴

اوری پید در مثلث تراژدی نویسان یونان ) آشیل ، سوفکل، اوری پید ( شاید از جنجال برانگیزترین نویسندگان عصرش بود .تولدش به احتمال ، ۴۸۴ ق.م است .در بیست و پنج سالگی شروع به نوشتن کرد و حدود ۹۰ نمایشنامه نوشت .آثار او عبارتند از : مده آ، هلن ، هیپولیت ، السست ، ایون ، هکاپ، الکترا و زنان تروا .

در آثار آوری پید ، شخصیت های زن حضوری چشمگیر دارند .کوشش در نو کردن افسانه های کهن ، بیان اندیشه های فلسفی در تئاتر و رو آوردن به مضامین تازه برای نوشتن نمایشنامه از ویژگی آثار آوری پید است .