تعدادی از خود نگاره های وینسنت ونگوگ

Shirazart.blog.ir 

فیلمی زیبا از ونسان ونگوگ ، نقاشی که با امپرسیونیسم شروع کرد و آن را هنرمند سبک اکسپرسیونیسم می دانند ‌

Shirazart.blog.ir دریافت

عنوان: فیلمی از زندگی و کار ونسان ونگوگ هنرمند نقاش
حجم: 10.3 مگابایت

نکاتی که کنکوری های هنر در مورد تاریخ سلوکیان باید بدانند

Shirazart.blog.ir 

*سلوکیان جانشینان اسکندر بودند، که پس از انقراض حکومت هخامنشی حدود ۶۵ سال بر ایران حکومت کردند .تندیس سنگی هرکول در بیستون کرمانشاه ، مربوط به این دوره است .

* آثار عصر سلوکی یا بیشتر تحت تاثیر هنر ایرانی و دنباله ی هنر هخامنشی است ، یا آمیزه ای است از هنر ایران و هنر یونانی رابطه ی مستقیم دارد .

* اشکانیان ( پارتیان) در حدود ۲۵۰ قبل از میلاد بر سلوکیان شوریدند و سلسله ی اشکانیان را به وجود آوردند . در سال ۲۲۴ میلادی اردشیر یکم ( سر سلسله ی ساسانی ) حکومت پارتیان را منقرض کرد .مهم ترین دلیل سقوط دولت اشکانی ، فقدان قدرت مرکزی نیرومند بود .

*

نکات کنکوری در مورد مادها

Shirazart.blog.ir 

* تمدن ماد در سال ۷۰۸ پیش از میلاد به دست " دیااُکو " پایه گذاری شد ." فَرورتیش " و " هُوَخشَتَره" نیز از شاهان مهم این تمدن هستند .

* پایتخت مادها شهر " هگمتانه" ( همدان امروزی ) بود .این شهر دارای هفت قلعه ی تو در تو بود که هر قلعه رنگ نمادین خاص خود را داشت .هگمتانه به دستور " دیوکس" پسر فرورتیش ساخته شد .و اولین مرکز حکومتی مادها در غرب ایران است ‌.

* باورهای هفت گانه و هفت رنگ " هگمتانه " که عبارت بودند از رنگهای سفید - سیاه - ارغوانی - آبی - نارنجی - نقره ای و طلایی، حالت نمادین و مرموز داشتند و نشانه ای از آسمان و هفت اختر گردان آن بودند ، که به زبان پهلوی " هفت بوخت" و به زبان پارسی دری " هفتان " نامیده می شدند .بر پایه ی باورهای باستانی ایرانیان آن زمان هفت اختران ( پدران برین) با چهار آخشی جان یا مادران چهارگانه در می آمیزند و زادگان سه گانه ( کانی - گیاه- جاندار ) پدید می آید .

* دختر " هوخشتره" پادشاه ماد به نام " آمی تیس" با بُخت النصر  پادشاه بابل جدید ازدواج کرد .این پادشاه به خاطر همسرش باغهای معلق بابل را ساخت.

* مادها در آذربایجان ، کردستان ، لرستان ، ری قدیم و اصفهان سکونت داشتند .

* سه ناحیه ی عمده و بزرگ در دولت ماد وجود داشت که عبارت بودند از : ناحیه ی همدان - ناحیه ی ری و ناحیه ی نیسایه ( بین همدان و کرمانشاه)

* آثار و بقایای معماری دوره ی مادها در دو نقطه ی غرب ایران شناخته شده است .یکی بر روی تپه ی بزرگی به نام " گودین" در ۱۲ کیلومتری کنگاور و دیگری در تپه ی " نوشی جان " ، در ۶۰ کیلومتری جنوب همدان ، در تپه نوشی جان ، آثاری از آتشگاه دوران مادها به چشم می خورد .

* در تپه گیان نهاوند و تپه ی باباجانی لرستان و گورستان  B سیلک و زیویه ی کردستان نیز آثار مادها به چشم می خورد .

* معماری صخره ای در ایران در خدمت اعتقادات دینی و مذهبی بوده است .

* کار اصلی مادها کشاورزی و دامداری بود .آنها در فلز کاری ، جواهر سازی و زرگری مهارت فوق العاده داشتند و سرآمد دوره ی خود بودند .

* رسالت و کاربرد اصلی معماری صخره ای در ایران ، ساختن آرامگاه و مقبره بوده است .

* دو مورد معماری صخره ای در ایران موجود است ، که مخصوص سکونت بوده اند : 

۱- روستای میمند در استان کرمان ( نزدیک شهر بابک)

۲- روستای کندوان در نزدیکی تبریز .

* مهمترین نمونه ی آرامگاهای مادی ( معماری صخره ای ) عبارتند از : دخمه ی فخریگا در نزدیکی مهاباد ، دخمه شیرین و فرهاد در نزدیکی شهر صحنه ( کرمانشاه )، دکان داوود در نزدیکی سر پل ذهاب ( کرمانشاه) ، داو دختر( مادر و دختر ) در استان فارس و آخور رستم در ۸ کیلومتری تخت جمشید. 

* باغهای معلق بابل که یونانیان آن را یکی از عجائب هفتگانه می شمارند ، به دست بخت النصر پادشاه بابل جدید و برای زنش که دختری از سرزمین ما بوده است ، ساخته شد .

نکات کنکوری در مورد ساسانیان

Shirazart.blog.ir 

* بنیانگذار سلسله ی ساسانی ، شخصی به نام اردشیر اول بود .ساسانیان بیش از چهارصد سال ( از ۲۲۴ تا ۶۴۲ میلادی ) بر ایران حکومت کردند ‌.

* آتشکده نیاسر در نزدیکی کاشان از جمله ی سالم ترین بناهای به جا مانده از دوره ی ساسانیان است.

*در تفاوت بین نقش برجسته دوره هخامنشی و ساسانی باید گفت :  نقش برجسته های دوره ی هخامنشی وجه نمادین بیشتر است و در نقش برجسته های عصر ساسانی ، نمادگرایی کاهش می یابد و در مقابل ، واقع گرایی تقویت می شود .

* نقش برجسته های انسان و جانوران در دوره ی هخامنشی حالتی اسطوره ای و فوق طبیعی داشتند اما در دوره ی ساسانی ، حرکات طبیعی تر می شود و موجودات زمینی تر و ملموس تر می گردند ‌.

* شالوده ی هنر ساسانی در زمان پادشاهی اردشیر یکم ریخته شد .او قصد داشت با تقویت سنتهای پارسی ( هخامنشی ) ، تاثیرات پیشین یونانی - رومی را از هنر ایرانی پاک کند .امّا جانشینان او ، عملاً این کار را انجام ندادند .

* تاثیرات هنر غربی بر هنر ساسانی انکار ناپذیر است ، امّا اساس هنر ساسانی را عناصر کهن ایرانی و آسیای غربی تشکیل می دادند .عناصری که از طریق رجوع به سنت های هخامنشی احیاء شده بود .

* در هنر ساسانی ، تاکیدی صریح بر نظم و وضوح طرح دیده می شود .وجه شاهانه در هنر ساسانی غالب است .زیرا عمدتاً به بازنمایی پیکره شاه در حالاتی مانند پیروزی در جنگ و شکار ، تاج گیری از اهورا مزدا و جلوس بر تخت پرداخته است .

* از جمله مکانهایی که نقاشی دیواری دوره ی ساسانی از آنها به دست آمده ، می توان به منطقه ی " پنج کنت" در مشرق سمرقند اشاره کرد .یکی از صحنه های این مکان ، صحنه ی " سوء سیاوش " است .در منطقه ی شوش نیز نقاشی دیواری دوره ی ساسانی به دست آمده است .

* گنبد عنصر اصلی معماری دوره ی ساسانی بوده و اغلب بر روی چهار پایه ای که به وسیله ی چهار قوس به هم وصل می گردید، بنا می شده است .

* نشان دانشگاه تهران دارای نقش بال است ، که ریشه در تمدنهای پیش از اسلام ایران ( ساسانی و هخامنشی ) دارد .

* شهر زیبای بیشاپور در زمان شاپور اول ساسانی و پس از پیروزی بر والدین امپراطور روم به عنوان پایتخت و کاخ سلطنتی ساخته شد .نقاشی دیواری و به ویژه موزاییک در تزئین کاخ بیشاپور به کار رفته است .همچنین وجود پرستشگاهی برای آناهیتا ( ایزد آب و باروری ) از ویژگیهای این کاخ است .آرایش وسیع گچ بری های این بنا ، بهترین نمونه موجود از تزئینات داخلی کاخهای ساسانی است .

* مکان باستانی تخت سلیمان مربوط به دوره ی ساسانی بوده و در نزدیکی شهر تکاب واقع است .یکی از بزرگترین آتشکده های دوره ی ساسانی یعنی آتشکده ی آذرگشسب یا آتش شاهی یا آتش سلحشوران در این منطقه قرار دارد .وجود یک دریاچه نسبتاً بزرگ از ویژگی های دیگر تخت سلیمان است .ایوان بلندی معروف به " ایوان خسرو " در این محل قرار داشته ، که امروز تنها نشانه هایی از آن بر جای مانده است .

* در دوره ی ساسانیان ، در نقش برجسته ها نمادگرایی کاهش می یابد و در مقابل ، واقع گرایی تقویت می شود .حرکات طبیعی تر شده و موجودات ( انسان و حیوان ) زمینی تر و ملموس تر می شوند .

* با همه ی شباهتی که بین آثار هخامنشی و ساسانی وجود دارد ، یک نکته آنها را از هم متمایز می کند و آن ارجحیت روایتگری و تحرک در آثار ساسانی نسبت به آثار هخامنشی است.

* بیشتر نقش برجسته های مربوط به دوره ی ساسانی که در بیشاپور، نقش رستم و طاق بستان قرار دارند ، به شرح رویدادها و یا نمایش عظمت و اقتدار شاهان ساسانی می پردازند و تنها در صحنه ی شکارگاه طاق بستان ، جنبه ی عظمت نمایی روبرو نیستیم .

* در معماری ساسانی ، طاقهای هلالی و گنبدها بعدت جدیدی بود .و مخصوصاً در بنای آتشکده ها به کار می رفت .

* بعضی از اصول معماری ساسانی ، راه را برای ترقی معماری گوتیک باز کرد .

* در دوره ساسانی برای تزئینات معماری کاخها و بناها ، از روش های مختلفی مانند موزاییک کاری ، نقاشی دیواری ، گچبری و نقش برجسته استفاده می شد .در این دوره گچکاری و گچبری پیشرفت و اهمیت فراوانی در تزئینات معماری داشت .

* مهمترین نقش برجسته های ساسانی ، یکی در بیشاپور قرار دارد و غلبه ی شاپور بر والریانوس امپراطور روم را نشان می دهد و دیگری در نقش رستم واقع است .که نشان دهنده ی اعطای نشان سلطنت از اهورا مزدا به اردشیر ساسانی است .هنر نقش برجسته در دوره ی ساسانی ، در زمان سلطنت بهرام اول به اوج رونق خود رسید .

* سابقه ی کتاب آرایی و آرایش نسخه های خطی در ایران ، به دوره ی ساسانیان بر میگردد.

* در دوره ی ساسانیان نقش" سیمرغ" از اهمیت زیادی برخوردار بوده است .نقش " svastica" (صلیب شکسته) علامتی شبیه + است ، که اغلب نماد مادینگی و تمثیلی برای خورشید در حال چرخش بوده است .از مظاهر پیش از آریایی در آسیای غربی بوده و بعدها آریاییهای هند و ایران آن را به کار برده اند .با فرض آنکه ریشه هند و اروپایی دارد ، به عنوان علامت حزب نازی آلمان برگزیده شد .این نقش بر دیوار بناهای کوه خواجه ی زابل و نیز بر سفالهای پیدا شده از مناطق شوش و تپه گیان نهاوند دیده می شود .

* کاخ تیسفون یا ایوان مدائن ( طاق کسری) مربوط به دوره ی ساسانی بوده و در زمان حکومت شاپور اول ساخته شده است .این بنا عظیم ترین مقر پادشاهان ساسانی به شمار می رفت .

* مهمترین نقش برجسته های ساسانی ، یکی در نقش رستم ( نزدیک تخت جمشید) است ، که اهورا مزدا را در حال اعطای نشان سلطنت به اردشیر نشان می دهد و دیگری نقش برجسته ای در بیشاپور است که در آن غلبه ی شاپور بر والریانوس امپراطور روم نشان داده شده است .

* بزرگترین نقش برجسته ی ساسانی در فیروزآباد قرار دارد که به اردشیر اول منسوب می باشد .این نقش برجسته ، صحنه ی پیروزی اردشیر را بر آخرین پادشاه اشکانی نشان می دهد .

* موضوع عمده ی نقش برجسته ها و حجاریها و حتی نقاشیهای دوره ی ساسانی، شاه و تشریفات درباری و گاه شاه در برابر خدا بوده است .بسیاری از این نقش برجسته ها به دو مضمون عمده محدود می شوند ، که هر دو مضمون از دوره ی اردشیر اول باب شدند .یکی اعطای عنوان شاهی از جانب اهورا مزدا و دیگری صحنه هایی از پیروزی شاه بر دشمنان است.

* اعطای منصب ، غلبه بر دشمن ، موکب شاهی و خاندان سلطنتی ، از موضوعات مهم حجاریهای ساسانی است .

*در نقش برجسته های طاق بستان کرمانشاه ، صحنه هایی از شکار خوک وحشی در نیزارها مشاهده می شود .نقش برجسته های طاق بستان کرمانشاه ، صحنه هایی از شکار خوک وحشی در نیزارها مشاهده می شود .نقش برجسته های طاق بستان ، نه تنها آثار هنری ممتازی شناخته می شوند ، بلکه شاهدی گویا از نحوه ی زندگی و آیین های درباری هستند ، که در آن لوازم و وسایل مورد استفاده ی آن روزگار و نوع لباس و نقش و نگارهای پارچه و زیور آلات دوره ی ساسانی به دقیق ترین وجه به نمایش در آمده اند .

* اولین بنای دوره ی ساسانی کاخ اردشیر اول یا " رام اردشیر" است ، که در فیروزآباد قرار دارد .تالار درونی این کاخ ، با گچبری های زیبایی تزئین شده اند .گنبد های این کاخ ، قدیمی ترین گنبدهای شناخته شده ی ایرانی است .

* ابداع شیوه ی چهار طلقی بنا ، در دوره ی ساسانی اتفاق افتاد .

 

        

نکات کنکور در مورد اشکانیان ( پارتیان)

Shirazart.blog.ir 

* معبد آناهیتا در شهر کنگاور ، استان کرمانشاه قرار دارد .و بنیان مذهبی این معبد ، در دوره ی هخامنشی پی افکنده شد .و در دوره ی اشکانی پرستشگاهی بر آن استقرار یافت و در دوره ی ساسانیان نیز برای انجام مراسم مذهبی از آن استفاده می شد .

* شهرهای دوره ی اشکانی بیشتر به شکل دایره ساخته می شدند .

* اشکانیان ( پارتیان) در حدود ۲۵۰ قبل از میلاد بر سلوکیان شوریدند و سلسله ی اشکانیان را به وجود آوردند .در سال ۲۲۴ میلادی اردشیر یکم ( سر سلسله ی ساسانی ) حکومت پارتیان را منقرض کرد .مهمترین دلیل سقوط دولت اشکانی ، فقدان قدرت مرکزی نیرومند بود .

* آثار دوره ی اشکانی را می تواند در معبد آناهیتا ( کنگاور ) و کوه خواجه ( سیستان ) و کاخ و شهر هترا ( الحضر - در نزدیکی موصل عراق ) مشاهده کرد .

* شهر هترا ( الحضر) در دوره ی اشکانی ساخته شد و به شهر الهه ی خورشید معروف است .

*    معبد آناهیتا ( ناهید) در زمان اردشیر دوم هخامنشی با توسل به الهه ی آبها ( آناهیتا) بنا نهاده شد ، تا انجام مراسم نیایش در این پرستشگاه ، موجبات خشنودی آناهیتا و فراوانی آب و نعمت و برکت فراهم شود .قسمت اصلی معبد آناهیتا در دوره ی اشکانی ساخته شده است. 

* بنای کوه خواجه در ۳۰ کیلومتری جنوب غربی شهر " زابل " در استان سیستان و بلوچستان قرار دارد .و از آثار مهم هنر و معماری دوره ی پارتی " اشکانی " است.

* نقش معروف " اسوا - استیکا" ( صلیب شکسته - گردونه خورشید آریایی) از جمله ی نقش های روی دیوار های بنای کوه خواجه ی زابل است .

* آثار مربوط به کوه خواجه ، متعلق به دوره ی اشکانی و قرن اول میلادی است .

* استفاده از مواد گچی برای پیکر سازی در ایران ، فقط با " پارتیان" ( اشکانیان) ظاهر میشود .

* نقاشی دیواری تواُم با گچبری رنگی ، از دوره ی اشکانیان در ایران متداول شد و تا همین اواخر نیز مرسوم بود .

* نقاشیهای پارتی بیشتر از این نظر اهمیت دارند ، که ریشه ی سنت های نقاشی پس از اسلام را در آنها می توان یافت .

* اشکانیان ( پارتیان) ریشه ی آریایی داشتند و نخستین پایتخت آنها در نَسا( عشق آباد ترکمنستان) واقع در شمال شرقی ایران قرار داشت .

* اشکانیان پس از پیش روی به سوی غرب و بیرون راندن سلوکیان ، تیسفون ( نزدیک بغداد ) را به پایتختی خود برگزیدند .

* در زمان پارتیان ، زئوس یونانی با اهورامزدا ، آپولون یونانی با میترا ، هراکلس یونانی با ورثرغنه ( خدای پیروزی ایرانی ) و آرتیمس یونانی با آناهیتا یکی پنداشته می شد .

* به اعتقاد رُمان گیرشمن ، در دوره ی پارتیان سه گروه هنر وجود داشت که عبارت بودند از : ۱- هنر یونانی مآب ( هلنیستی ) ۲- هنر یونانی - ایرانی ۳- هنر خاص ایرانی .

* تمام رخ نمایی ، خشکی و صلابت پیکره ها، آذین گری و پرداختن به جزئیات در جامه و جواهرات ، از ویژگی های هنر پارتی به شمار می آید .

* گچبری رنگی و نقاشی دیواری از هنرهای رایج در دوره ی اشکانی بودند .احتمالاً روش دیوارنگاری با تاثیر از غرب بوده و در اینجا با گچبری تلفیق شده بود.

* یکی از سنت های زرتشتیان ، قرار دادن اجساد مردگان در هوای آزاد بوده است.امّا از بررسی های باستان شناسان بر می آید که اشکانیان مرده های خود را در تابوتهای سفالی قرار داده و سپس دفن می کرده اند ، به همین دلیل است که این تابوتها به دست ما رسیده است .

* در دوره ی اشکانی کمتر به جنبه و ارزش هنری سفالها توجه شده است ، زیرا سفال سازی بیشتر برای مصارف زندگی روزمره و مردم عادی انجام می شده است .سفالهای دوره ی اشکانی دارای نقش های زیاد و طرح های هندسی نیست .بلکه در مقابل ، دارای لعابی است ، که اغلب از هر دو رو به آنها داده می شد .

* به نظر می رسد که لعاب سبز ، به خصوص درجات مختلف رنگ سبز ، از سبز سیر گرفته تا آبی فیروزه ای مورد توجه اشکانیان بوده است .

* مهمترین نمونه ی سفال سازی دوره ی پارتیان سفالی لعابدار است .

* آثار معماری خشتی محوطه ی کوه خواجه ی زابل را که مربوط به دوره ی پارتیان است ، می توان از نمونه های مهم معماری ایرانی به شمار آورد .شاخص ترین و قدیمی ترین بناهای کوه خواجه " کهن دژ" نام دارد ، که در دامنه ی شرقی کوه واقع است .در دوره ی قبل از اسلام به " قلعه رستم" مشهور بود .اما امروزه آن را " قلعه کافران" میگویند .نقاشیهای دیواری ، تزئینات گچبری، شروع استفاده از مواد گچی برای پیکره سازی به جای گل پخته در ایران ، الهام گیری و تاثیر پذیری نقاشی دیواری از روش غربی ، از ویژگیهای بنای کوه خواجه است .

* 

نکاتی کنکوری در مورد تخت جمشید

Shirazart.blog.ir 

* در تخت جمشید ، نقش نیلوفر آبی ، مظهر کمال و نیروی حیات بخشی است.

* در تخت جمشید سر در بزرگ قصر خشایار شا به " دروازه ملل" معروف می باشد و در طرفین این سر در ، دو گاو بالدار با سر انسان با تقلید از آشوریها ساخته شده است .

* در مقایسه آثار دوره هخامنشیان و ساسانیان با اشاره کرد که در نقش برجسته های دوره ی هخامنشی وجه نمادین بیشتر است و در نقش برجسته های دوره ی ساسانی ، نمادگرایی کاهش می یابد و در مقابل ، واقع گرایی تقویت می شود .انسان و جانوران در دوره ی هخامنشیان حالتی اسطوره ای و فوق طبیعی داشتند آما در دوره ی ساسانی ، حرکات طبیعی تر می شود و موجودات زمینی تر و ملموس تر می گردند .

* تمدن هخامنشی در سال ۵۵۹ قبل از میلاد به وسیله ی کورش در " پاسارگاد" آغاز شد .

* هنر ایرانی دوره ی هخامنشی ، هنری است " تالیفی" و ترکیبی عالی و استثنایی از بسیاری عناصر مربوط به فرهنگهای ایرانی ، یونانی ، مصری ، ایونی و سکایی ‌.

* آثار معتبر باقیمانده از دوره ی هخامنشی در پاسارگاد ، شوش و تخت جمشید قرار دارند .

* آثار باقیمانده در تخت جمشید، بیشتر شامل " نقش برجسته " است .این نقش برجسته ها، جنبه ی نمادین و سمبولیک دارند .بهترین و سالم ترین نقش برجسته های تخت جمشید ، در تالار آپادانا قرار دارند .

* تا پیش از داریوش هخامنشی وضعیت معاملات چه در داخل و چه در خارج از کشور مشخص نیست .اما آنچه معلوم است ، این است که سیستم داد و ستدی بوده است ، نه پولی .داریوش برای اینکه خود را با سیستم معاملاتی بین المللی وفق دهد ، اقدام به ضرب سکه ی طلا کرد ، که " دریک " یا " دریک" نام داشت .از این سکه مردم عادی و حتی ساتراپ ها هم نمی توانستند استفاده کنند و فقط دولت برای معاملاتش آن را مورد استفاده قرار می داد.

* داریوش هخامنشی اقدام به تاُسیس سپاه جاویدان کرد ، که تعداد آن همواره ده هزار نفر بود .این سپاه ، امنیت تمام کشور را بر عهده داشت .در ضمن یک سپاه چهار هزار نفری از پیاده و سواره ، از پایتخت و قصر سلطنتی محافظت می کردند .

* نام قدیم پاسارگاد احتمالاً " پارسه گد" بوده ، که به معنای " اردوگاه پارسیان" می باشد .معلم اسکندر نیز در کتاب خود نام پاسارگاد را " پارسه گرد " ذکر نموده است .

* مهمترین اثر بارز و روشن دوره ی هخامنشیان در منطقه باستانی شوش ، کاخ معروف به " آپادانا" است ، که بدست داریوش بزرگ بر روی تپه ای به همین نام بنا شده است .

* کاخهای هخامنشی معمولاً مرکب از چهار بخش جداگانه بوده اند که عبارتند از : ۱- دروازه ی اصلی    ۲- تالار پذیرایی      ۳- تالار بار       ۴- اتاقهای مسکونی 

* تالار آپادانا شوش ، به سبک " اپدانه" یا آپادانای تخت جمشید ساخته شده است .

* گاوهای بالدار مدخل ورودی تخت جمشید ، شبیه آثار آشوریان است .

* در سر ستون های تخت جمشید ، تاُثیر هنر آشوریان پیداست .

* در میان جانوران که موضوع آثار هنری تخت جمشید قرار گرفته اند ، شیر ، بز و گاو از همه مهمتر هستند .

* نقش برجسته های تخت جمشید حالت تزئینی دارند .تنها نقش برجسته منحصر به فرد روی دیوارهای تخت جمشید ، " متظلم مدی" است ، که دارای حالت روایتگری می باشد .

* اغلب نقش برجسته های آشوری ، حالت روایتگر داشته اند .

* نکته قابل توجه در نقش برجسته ها و فضای مطرح در تخت جمشید، تاُکید بر عظمت نمایی و القاء قدرت حاکمه است .آثار تخت جمشید اشل انسانی ندارد.

* ستونهای تخت جمشید با بلندی ۲۱/۸ متر ، از بلندترین ستونهای ساخته شده در بناهای دنیا هستند .

* مجموعه تخت جمشید ، بزرگترین معماری سنگی در ایران است .

* دیوارهای تخت جمشید از خشت خام بوده است .

* اسکندر مقدونی در سال ۳۳۰ قبل از میلاد تخت جمشید را به آتش کشید .

* در مجسمه سنگی بدون سر داریوش اول که در تخت جمشید  به دست آمده  تاُثیر سبک هنری مصر باستان به خوبی دیده می شود .

* تخت جمشید که نام اصلی آن " پارسا " بوده ، برای هخامنشیان جنبه ی مقدس داشته است .

* کاشی های لعابدار دوره ی هخامنشی ، تحت  تاثیر هنر بین النهرین ساخته شده اند .

* تخت جمشید پایتخت نمادین ، دینی و آیینی هخامنشیان بوده ، در حالی که شوش پایتخت اصلی و رسمی و سیاسی به شمار می رفته است .

در نقش برجسته های تخت جمشید  در مورد فیگور های انسانی ، به شیوه ی مصریان و با رعایت اصول تقارن یا اصل برابری عمل شده است .

* استفاده از پنجره نما به عنوان تزئین ، که در اصطلاح به " پنجره ی کور " معروف اند ، از زمان مادها شروع شد ، که نمونه ی آن در معبد اصلی تپه ی نوشی جان دیده می شود .در معماری دوره ی هخامنشیان نیز در دو مکان با پنجره های کور مواجه هستیم .یکی در نقش رستم بر روی بدنه که به زرتشت و دیگری در پاسارگاد بر روی بنای معروف به قبر کمبوجیه .

* از نظر هنر ، مهمترین اثری که از عصر هخامنشی در شوش پیدا شده است ، دو حاشیه است که از آجر لعاب داده ی براق ساخته شده و معرف به " حاشیه ی شیران " و " حاشیه ی تیراندازان " می باشند .

* وسعت کلیه ی ساختمان های روی صفه ی  تخت جمشید در حدود ۱۳۵۰۰۰ متر مربع است .

مهمترین کاخ تخت جمشید از لحاظ وسعت و ارتفاع و هنر معماری ، "کاخ آپادانا "  یا کاخ داریوش بزرگ است .

* تالار آپادانا در تخت جمشید مربع شکل بوده و هر ضلع آن ۶۰/۵ متر طول دارد و در هر چهار طرف دارای دیواری بزرگ خشتی بوده است .تالار مرکزی آن ۳۶۰۰ متر مساحت و دارای ستون هایی با بلندی ۲۰ متر است .

* برای نخستین بار در دوره ی هخامنشیان از کاشی و کاشیکاری در تزئین بناها استفاده شد .

* کهن ترین اسناد ایرانی که موجود و در دست است ، از دوره ی هخامنشی و به خط پارسی باستان ( میخی) می باشد .

* بزرگترین کاخ پذیرایی تخت جمشید از لحاظ وسعت ، تالار صد ستون سنگی خشایارشا می باشد ، که به " تالار تخت" نیز معروف است و وسعت فضای داخلی آن حدود ۴۹۰۰ متر ( ۷۰×۷۰متر ) می باشد .

* کاخ " تچر " در تخت جمشید ، در جنوب کاخ آپادانا واقع است و به علت صیقلی و شفاف بودن سنگهای به کار رفته در آن به " تالار آینه" نیز معروف شده است .این کاخ توسط خشایارشا ساخته شد .

* در تخت جمشید ، سر در بزرگ قصر خشایارشا ، به " دروازه ملل" معروف است و در طرفین این سر در ، دو گاو بالدار با سر انسان " لاماسو " با تقلید از آشوری ها ساخته شده است 

* آتشگاه معروف به " که به زرتشت " مربوط به دوره ی هخامنشی  و در نقش رستم در مقابل آرامگاه داریوش قرار گرفته و در زمان کورش کبیر ساخته شده است .مصالح این بنای مکعب شکل ، از سنگهای آهکی روشن می باشد .

شروع کلاس های آموزش نقاشی در شیراز

Shirazart.blog.ir 

* شروع کلاسهای آموزشی نقاشی در سه سطح مقدماتی ، متوسطه و پیشرفته 

* به صورت خصوصی و جمعی 

* جهت اطلاعات بیشتر و هماهنگی با شماره ۰۹۱۷۰۵۲۲۱۹۲ تماس حاصل فرمائید 

* مدرس زهرا جوکار ، مدرس دانشگاه، با سابقه تدریس ۲۰ ساله 

 

سبک باروک در مد و لباس

Shirazart.blog.ir 

*باروک نامی است که به سبک مسلط مد و هنرهای تزئینی سراسر قرن هفدهم و اوایل قرن هجدهم اطلاق می شود .باروک، که بواسطه ی تزئینات تجملی و افراطی، طرحهای منحنی شکل، شکوه و حالت خشک و رسمی اش متمایز می نمود ، به طور تنگاتنگی با دوران پادشاهی لوئی چهاردهم فرانسه گره خورده بود .با مرگ او در سال ۱۷۱۵، نمایش پر زرق و برق و تشریفات باروک جای خودرا به دوره ی روکوکو داد که از نشاط و تفنن بیشتری برخوردار بود.

    در سده ی نوزدهم ، مورخان هنر در جریان نکوهش آن چه در نظر آنان سبکی گروتسک و مبتذل به شمار می آمد و عاری از هر گونه تعادل ، قید و بند و برازندگی بود ، اصطلاح باروک را ابداع کردند .تاریخ همواره بخشنده تر بوده است و اکنون می توان باروک را عموماً به چشم دوره ای از تزئینات تجملی و افراطی ، وفور فرم های منحنی وار ضخیم و مورب ، پارچه های سنگین و جلوه فروشی اسف انگیز نگریست .

اساس الگوی البسه ی زنانه در طی دوره ی باروک با دگرگونی چشمگیری مواجه نشد ، اما زیور آلات ، سبکی و درخشندگی سابق خود را از دست دادند و حالت رسمی تر و بهای بیش تری یافتند .این جریان ، بازتاب طبع و سلیقه ی پادشاه خورشید پا به سن گذاشته ، لوئی چهاردهم ، بود که در دوران پادشاهی اش (۱۷۱۵-۱۶۶۱) حاکم این عصر بود.

با نزدیک شدن به پایان سده ی هفدهم ، زنان در مناسبت های رسمی مانتو به تن می کردند .حوالی سال ۱۶۸۰ این پوشش به منزله ی رو پیراهنی تی (  T) شکل ساده ای که ملهم از خاورمیانه بود ، به همراه یک نیم تنه ی گشاد با دوخت آزاد که قالب بدن بود ، محبوبیت و رواج یافت ؛ هر چند ، الگوی آن رفته رفته تغییر شکل داد و به لباس شب رسمی سه تکه ی مخصوص دربار بدل شد ، رو پیراهنی ( خود مانتو ) ، از سر شانه تا لبه ها، برشی یکسره داشت و حاشیه های آن در کنار ه ی پهلوها جمع می شد تا زیر دامن هم رنگ یا متضاد خود ( آن چه امروزه دامن می خوانیمش ) را به همراه دنباله ای بلندتر به نمایش بگذارد .سینه بند کوه دوزی سه گوش آهار دار تعریف مناسبی برای آن است .تزئینات و زینت آلات رواج فراوان یافتند و سرپوش های بسیار بلند فونتاژ، که با روبان و نوارهای آهار دار طراحی شده بود ( و نسخه بدل کلافه گیس های پر زرق و برق باب روز مردانه به نظر می رسید )، محبوب شد .

حوالی سالهای ۱۷۰۵ تا ۱۷۱۵ لباس شب برازنده ی پشت کیسه ای ، به عنوان پوشش غیر رسمی و خودمانی رواج یافت .این لباس ، که در ارجاع به نقاشی های ژان آنتوان واتو  به لباس شب واتو نیز معروف بود ، به واسطه ی آن که از سرشانه های پیلی دارش تا لبه ها چین می خورد ، متمایز می نمود .در سر تا سر این دوره ، لباس مردان دستخوش دگرگونی های نسبتاًبیش تری شد .روبان ها ، دانتل های پر زرق و برق و پارچه های چین داری که مشخصه ی جامه های  مردانه ی اوایل و میانه ی باروک بود ، جای خود را به سبکی بسیار خشک و رسمی و با رویه دوزی های بیش تر ( مانند پارچه ی رومبلی ) داد؛ گویی مردان قسمتی از مبلمانی بودند که روی آن می نشستند .گذشته از چنین جلوه ای ، کلاغ گیس ها روزبه روز زرق و برق بیش تر و ابعاد کمابیش دست و پا گیرتری می یافتند .هر چند که نوآوری اصلی این دوره ملهم بود از جامه ای ایرانی ، شامل یک کت ، جلیقه و شلوار سه ربع .برای نخستین بار جامه ی مردانه شکل و شمایل مشخص کت و شلوارهای امروزی را به خود گرفته بود.

نقره دوزی برجسته و پیچیده و تودر تو ، رنگ بندی تیره و پارچه های خشک و سفت که در این دست لباس متعلق به حدود سال ۱۷۲۰ به نمایش در آمده ، خاص جامه های مردانه ی اواخر باروک بوده است .این لباس را در مناسبت های رسمی به تن می کردند و چارلز دوم در سال ۱۶۶۶ آن را باب کرد .کت بدون یقه ای را ، که قالب کمر بود و بعد از آن ، آزاد تا روی زانو پایین می افتاد ، به همراه جلیقه و شلوار سه ربع تا سر زانو ، که از سبکی ایرانی اقتباس شده و پیش در آمدی بر کت و شلوار و جلیقه ی امروزین بود ، می پوشیدند .

همان طور که پارچه ها و سبک های دوره ی باروک ، خشک و رسمی ، پر زرق و برق و زیاده مزین و آراسته بودند ، به همان نسبت ، به لحاظ ساختاری ، لوازم و متعلقات فرعی و سبک آرایش گیسوان آن دوره نیز چنین بود .مونتاژ  یا کمد چنان که در انگلستان و مستعمراتش شناخته می شد ، یک سرپوش بلند و نوک تیز بود متشکل از ردیف های سیمی و نوار آهار دار و سیخ گونه که گرداگرد آن ، مو را می آراستند .در این جا تصویر یک لباس شب مانتو دار رسمی را می توان دید که نام ماری آنژلیک دوسکورای دوروسی  دوشس فونتاژ و معشوقه ی محبوب لوئی چهاردهم را بر آن نهاده بودند .ماری آنژلیک که هنگام اسب سواری کلاهش را گم کرده کرده است ، شتابان گیسوان خود را با روبانی در بالای سر جمع می کند و بدین ترتیب ، سبکی پا به عرصه می گذارد که سرپوش تشریفاتی زنان را از حدود سال ۱۶۸۰ تا ۱۷۱۵ در سلطه ی خود دارد .

تاریخچه چاپ در ایران

Shirazart.blog.ir

* اولین چاپخانه عربی و فارسی در ایران ظاهراً در اوایل قرن ۱۱ هجری بوسیله ی کشیشان " کرملی " در دیر آنها در اصفهان دایر گردید ، که به " بصمه خانه " معروف شده بود .لفظ بصمه )basme( یا باصمه ، که بعد در ایران بصورت باسمه هم نوشته شد ، و در نزد ترکان عثمانی و ترکان شرقی معمول بوده ، از عهد مغول به کار رفته است ، و مغولان تصویر پادشاهان مغول را بصمه می گفتند .در جلفای اصفهان ، ظاهراً قریب ۳۰ سال بعد از اینکه شاه عباس اول صفوی ارامنه را به آنجا کوچاند، چاپخانه ای ارمنی دایر گردید ، و اثری که در ۱۰۵۰ هجری در آنجا چاپ شده ، هم اکنون باقی است .خود ایرانیها سالیان دراز توجهی به مطبعه نداشتند ، و اگر هم گاهی صحبتی از آن می رفت ، از مرحله حرف تجاوز نمی کرد ؛ تا آنکه ظاهراً در سلطنت فتحعلی شاه اولین چاپخانه " صلیبو گرافی " تحت حمایت و تشویق عباس میرزا ولیعهد در تبریز دایر شد ، و شخصی بنام " آقا زین العابدین تبریزی " رساله فتح نامه را که ظاهراً نخستین کتاب فارسی است و در ایران با حروف عربی طبع شده است ، به چاپ رسانید .همچنین عباس میرزا در حدود ۱۲۴۰ هجری " میرزا جعفر تبریزی " را به مسکو فرستاد ، تا یک دستگاه چاپ سنگی بیاورد، و آن صنعت را نیز بیاموزد ، و او دستگاهی به تبریز آورد و دایر نمود .

گویند فتحعلی شاه ،" میرزا زین العابدین تبریزی " را به تهران احضار کرد و تحت توجه " منوچهر خان گرجی " قرآن معروف به قرآن معتمدی را به چاپ رسانید ، و از شاگردان او " میرباقر" نامی بود که بعدها ناسخ التواریخ را به چاپ رسانید ، به هر حال ، در حدود ۱۲۴۰ در تبریز و تهران چاپخانه سربی دایر بوده است ؛ چنانکه چاپخانه سنگی نیز در حدود ۱۲۵۰ در تهران وجود داشته است .ظاهراً چاپ سربی در ۱۲۶۱ هجری در تهران یک چند موقوف شده است .

در اصفهان نیز بین ۱۲۴۴ و ۱۲۴۸ هجری چاپخانه سنگی وجود داشته است ، و رساله ی حسینیه ، که در این شهر طبع شده است ، مربوط به این زمان است .بعد از تبریز و تهران و ظاهراً بعد از اصفهان و شیراز ، اولین شهری که در آن چاپخانه دایر گردید ارومیه بوده است ، که از ۱۲۵۶ ه ق به بعد مبلغین مسیحی در آنجا یک مطبعه ، سربی عربی ، سریانی ، انگلیسی دایر داشتند .بعد از ارومیه ظاهراً به ترتیب تاریخی در سایر شهرهای ایران همچون ؛ بوشهر ، مشهد ، انزلی ، رشت ، اردبیل، همدان ، خوی ، یزد ، قزوین ، کرمانشاه و کرمان ، گروس و کاشان ،

با با اینکه اولین بار چاپخانه سربی در ایران وارد شد ، بعدها چاپ سربی مدتهای دراز منسوخ و چاپ سنگی دایر شد ، تا آنکه در ۱۲۹۰ هجری قمری در حین مسافرت ناصرالدین شاه قاجار به اروپا ، در اثنای توقف وی در استانبول ، یک دستگاه چاپخانه با حروف عربی و فرنگی به قیمت ۵۰۰ لیره عثمانی خریداری و به تهران فرستاده شد .ولی از آن استفاده به عمل نیامد ، تا آنکه در سال ۱۲۹۲ هجری قمری " بارون لوئی دونورمن " امتیاز روزنامه ای به نام " پاتری " تحصیل کرد و مطبعه را تعمیر نمود و به کار انداخت .در تبریز نیز در حدود ۱۳۱۷ هجری قمری ، باز یک دستگاه مطبعه سربی دایر شد .