شروع کلاس های آموزش نقاشی در شیراز

Shirazart.blog.ir 

* شروع کلاسهای آموزشی نقاشی در سه سطح مقدماتی ، متوسطه و پیشرفته 

* به صورت خصوصی و جمعی 

* جهت اطلاعات بیشتر و هماهنگی با شماره ۰۹۱۷۰۵۲۲۱۹۲ تماس حاصل فرمائید 

* مدرس زهرا جوکار ، مدرس دانشگاه، با سابقه تدریس ۲۰ ساله 

 

سبک باروک در مد و لباس

Shirazart.blog.ir 

*باروک نامی است که به سبک مسلط مد و هنرهای تزئینی سراسر قرن هفدهم و اوایل قرن هجدهم اطلاق می شود .باروک، که بواسطه ی تزئینات تجملی و افراطی، طرحهای منحنی شکل، شکوه و حالت خشک و رسمی اش متمایز می نمود ، به طور تنگاتنگی با دوران پادشاهی لوئی چهاردهم فرانسه گره خورده بود .با مرگ او در سال ۱۷۱۵، نمایش پر زرق و برق و تشریفات باروک جای خودرا به دوره ی روکوکو داد که از نشاط و تفنن بیشتری برخوردار بود.

    در سده ی نوزدهم ، مورخان هنر در جریان نکوهش آن چه در نظر آنان سبکی گروتسک و مبتذل به شمار می آمد و عاری از هر گونه تعادل ، قید و بند و برازندگی بود ، اصطلاح باروک را ابداع کردند .تاریخ همواره بخشنده تر بوده است و اکنون می توان باروک را عموماً به چشم دوره ای از تزئینات تجملی و افراطی ، وفور فرم های منحنی وار ضخیم و مورب ، پارچه های سنگین و جلوه فروشی اسف انگیز نگریست .

اساس الگوی البسه ی زنانه در طی دوره ی باروک با دگرگونی چشمگیری مواجه نشد ، اما زیور آلات ، سبکی و درخشندگی سابق خود را از دست دادند و حالت رسمی تر و بهای بیش تری یافتند .این جریان ، بازتاب طبع و سلیقه ی پادشاه خورشید پا به سن گذاشته ، لوئی چهاردهم ، بود که در دوران پادشاهی اش (۱۷۱۵-۱۶۶۱) حاکم این عصر بود.

با نزدیک شدن به پایان سده ی هفدهم ، زنان در مناسبت های رسمی مانتو به تن می کردند .حوالی سال ۱۶۸۰ این پوشش به منزله ی رو پیراهنی تی (  T) شکل ساده ای که ملهم از خاورمیانه بود ، به همراه یک نیم تنه ی گشاد با دوخت آزاد که قالب بدن بود ، محبوبیت و رواج یافت ؛ هر چند ، الگوی آن رفته رفته تغییر شکل داد و به لباس شب رسمی سه تکه ی مخصوص دربار بدل شد ، رو پیراهنی ( خود مانتو ) ، از سر شانه تا لبه ها، برشی یکسره داشت و حاشیه های آن در کنار ه ی پهلوها جمع می شد تا زیر دامن هم رنگ یا متضاد خود ( آن چه امروزه دامن می خوانیمش ) را به همراه دنباله ای بلندتر به نمایش بگذارد .سینه بند کوه دوزی سه گوش آهار دار تعریف مناسبی برای آن است .تزئینات و زینت آلات رواج فراوان یافتند و سرپوش های بسیار بلند فونتاژ، که با روبان و نوارهای آهار دار طراحی شده بود ( و نسخه بدل کلافه گیس های پر زرق و برق باب روز مردانه به نظر می رسید )، محبوب شد .

حوالی سالهای ۱۷۰۵ تا ۱۷۱۵ لباس شب برازنده ی پشت کیسه ای ، به عنوان پوشش غیر رسمی و خودمانی رواج یافت .این لباس ، که در ارجاع به نقاشی های ژان آنتوان واتو  به لباس شب واتو نیز معروف بود ، به واسطه ی آن که از سرشانه های پیلی دارش تا لبه ها چین می خورد ، متمایز می نمود .در سر تا سر این دوره ، لباس مردان دستخوش دگرگونی های نسبتاًبیش تری شد .روبان ها ، دانتل های پر زرق و برق و پارچه های چین داری که مشخصه ی جامه های  مردانه ی اوایل و میانه ی باروک بود ، جای خود را به سبکی بسیار خشک و رسمی و با رویه دوزی های بیش تر ( مانند پارچه ی رومبلی ) داد؛ گویی مردان قسمتی از مبلمانی بودند که روی آن می نشستند .گذشته از چنین جلوه ای ، کلاغ گیس ها روزبه روز زرق و برق بیش تر و ابعاد کمابیش دست و پا گیرتری می یافتند .هر چند که نوآوری اصلی این دوره ملهم بود از جامه ای ایرانی ، شامل یک کت ، جلیقه و شلوار سه ربع .برای نخستین بار جامه ی مردانه شکل و شمایل مشخص کت و شلوارهای امروزی را به خود گرفته بود.

نقره دوزی برجسته و پیچیده و تودر تو ، رنگ بندی تیره و پارچه های خشک و سفت که در این دست لباس متعلق به حدود سال ۱۷۲۰ به نمایش در آمده ، خاص جامه های مردانه ی اواخر باروک بوده است .این لباس را در مناسبت های رسمی به تن می کردند و چارلز دوم در سال ۱۶۶۶ آن را باب کرد .کت بدون یقه ای را ، که قالب کمر بود و بعد از آن ، آزاد تا روی زانو پایین می افتاد ، به همراه جلیقه و شلوار سه ربع تا سر زانو ، که از سبکی ایرانی اقتباس شده و پیش در آمدی بر کت و شلوار و جلیقه ی امروزین بود ، می پوشیدند .

همان طور که پارچه ها و سبک های دوره ی باروک ، خشک و رسمی ، پر زرق و برق و زیاده مزین و آراسته بودند ، به همان نسبت ، به لحاظ ساختاری ، لوازم و متعلقات فرعی و سبک آرایش گیسوان آن دوره نیز چنین بود .مونتاژ  یا کمد چنان که در انگلستان و مستعمراتش شناخته می شد ، یک سرپوش بلند و نوک تیز بود متشکل از ردیف های سیمی و نوار آهار دار و سیخ گونه که گرداگرد آن ، مو را می آراستند .در این جا تصویر یک لباس شب مانتو دار رسمی را می توان دید که نام ماری آنژلیک دوسکورای دوروسی  دوشس فونتاژ و معشوقه ی محبوب لوئی چهاردهم را بر آن نهاده بودند .ماری آنژلیک که هنگام اسب سواری کلاهش را گم کرده کرده است ، شتابان گیسوان خود را با روبانی در بالای سر جمع می کند و بدین ترتیب ، سبکی پا به عرصه می گذارد که سرپوش تشریفاتی زنان را از حدود سال ۱۶۸۰ تا ۱۷۱۵ در سلطه ی خود دارد .

تاریخچه چاپ در ایران

Shirazart.blog.ir

* اولین چاپخانه عربی و فارسی در ایران ظاهراً در اوایل قرن ۱۱ هجری بوسیله ی کشیشان " کرملی " در دیر آنها در اصفهان دایر گردید ، که به " بصمه خانه " معروف شده بود .لفظ بصمه )basme( یا باصمه ، که بعد در ایران بصورت باسمه هم نوشته شد ، و در نزد ترکان عثمانی و ترکان شرقی معمول بوده ، از عهد مغول به کار رفته است ، و مغولان تصویر پادشاهان مغول را بصمه می گفتند .در جلفای اصفهان ، ظاهراً قریب ۳۰ سال بعد از اینکه شاه عباس اول صفوی ارامنه را به آنجا کوچاند، چاپخانه ای ارمنی دایر گردید ، و اثری که در ۱۰۵۰ هجری در آنجا چاپ شده ، هم اکنون باقی است .خود ایرانیها سالیان دراز توجهی به مطبعه نداشتند ، و اگر هم گاهی صحبتی از آن می رفت ، از مرحله حرف تجاوز نمی کرد ؛ تا آنکه ظاهراً در سلطنت فتحعلی شاه اولین چاپخانه " صلیبو گرافی " تحت حمایت و تشویق عباس میرزا ولیعهد در تبریز دایر شد ، و شخصی بنام " آقا زین العابدین تبریزی " رساله فتح نامه را که ظاهراً نخستین کتاب فارسی است و در ایران با حروف عربی طبع شده است ، به چاپ رسانید .همچنین عباس میرزا در حدود ۱۲۴۰ هجری " میرزا جعفر تبریزی " را به مسکو فرستاد ، تا یک دستگاه چاپ سنگی بیاورد، و آن صنعت را نیز بیاموزد ، و او دستگاهی به تبریز آورد و دایر نمود .

گویند فتحعلی شاه ،" میرزا زین العابدین تبریزی " را به تهران احضار کرد و تحت توجه " منوچهر خان گرجی " قرآن معروف به قرآن معتمدی را به چاپ رسانید ، و از شاگردان او " میرباقر" نامی بود که بعدها ناسخ التواریخ را به چاپ رسانید ، به هر حال ، در حدود ۱۲۴۰ در تبریز و تهران چاپخانه سربی دایر بوده است ؛ چنانکه چاپخانه سنگی نیز در حدود ۱۲۵۰ در تهران وجود داشته است .ظاهراً چاپ سربی در ۱۲۶۱ هجری در تهران یک چند موقوف شده است .

در اصفهان نیز بین ۱۲۴۴ و ۱۲۴۸ هجری چاپخانه سنگی وجود داشته است ، و رساله ی حسینیه ، که در این شهر طبع شده است ، مربوط به این زمان است .بعد از تبریز و تهران و ظاهراً بعد از اصفهان و شیراز ، اولین شهری که در آن چاپخانه دایر گردید ارومیه بوده است ، که از ۱۲۵۶ ه ق به بعد مبلغین مسیحی در آنجا یک مطبعه ، سربی عربی ، سریانی ، انگلیسی دایر داشتند .بعد از ارومیه ظاهراً به ترتیب تاریخی در سایر شهرهای ایران همچون ؛ بوشهر ، مشهد ، انزلی ، رشت ، اردبیل، همدان ، خوی ، یزد ، قزوین ، کرمانشاه و کرمان ، گروس و کاشان ،

با با اینکه اولین بار چاپخانه سربی در ایران وارد شد ، بعدها چاپ سربی مدتهای دراز منسوخ و چاپ سنگی دایر شد ، تا آنکه در ۱۲۹۰ هجری قمری در حین مسافرت ناصرالدین شاه قاجار به اروپا ، در اثنای توقف وی در استانبول ، یک دستگاه چاپخانه با حروف عربی و فرنگی به قیمت ۵۰۰ لیره عثمانی خریداری و به تهران فرستاده شد .ولی از آن استفاده به عمل نیامد ، تا آنکه در سال ۱۲۹۲ هجری قمری " بارون لوئی دونورمن " امتیاز روزنامه ای به نام " پاتری " تحصیل کرد و مطبعه را تعمیر نمود و به کار انداخت .در تبریز نیز در حدود ۱۳۱۷ هجری قمری ، باز یک دستگاه مطبعه سربی دایر شد .

تاریخچه چاپ

Shirazart.blog.ir

*به معنی اعم ، عمل ، فن و صنعت تکثیر صورت نقوش دو بعدی به وسیله ی انداختن اثر این نقوش بر کاغذ یا پارچه یا مواد دیگر و بالاخص چاپ مواد خواندنی با تصویر یا بدون آن بر روی کاغذ ، و آنرا " طبع" گویند .

قدیمی ترین نمونه فن چاپ در چین دیده شده است .پیدایش و بسط فن چاپ در اروپا از عوامل عمده ی نهضت رنسانس بود .در طی قرن ۱۵م " چاپ قالبی" رواج پیدا کرد .مطالب را روی تکه چوبها می کندند ، و از آنها بر کاغذ منتقل می کردند .چاپ قالبی ظاهراً در ابتدای کار برای تهیه ورق بازی ، و بعدها برای تکثیر شمایل قدیسین  و نوشته زیر آنها مورد استفاده قرار گرفت ، سرانجام بعضی از کتابها بطور کامل بوسیله این نوع چاپ تکثیر شد .چاپ قالبی بر روی پارچه هنوز در قلمکار سازی معمول است .

اولین قدم بزرگ در پیشرفت فن چاپ، اختراع " حروف قابل انتقال " بود .استعمال این نوع حروف بین سالهای ۱۰۵۱ و ۱۰۵۸ میلادی در چین آغاز گردید .در اروپا ، ظاهراً اختراع حروف قابل انتقال بدون اطلاع از کار چینیها و معروف به وسیله ی گوتنبرگ در شهر " مانیتس "آلمان صورت گرفت .فن چاپ به سرعت در اروپا رواج پیدا کرد ، و در ۱۴۸۷ میلادی تقریباً در همه ممالک اروپا چاپخانه هایی دایر بود و مخصوصاً ایتالیا از جهت طرح حروف چاپ اعتبار تمام یافت ، و در نیمه اول قرن ۱۶ میلادی این اعتبار به پاریس منتقل شد .در همین قرن فن چاپ از فن تهیه ی حروف چاپ تفکیک گردید .به سبب محدودیتهای ناشی از اصلاح دینی که در فرانسه در امر چاپ پدید آمد ، عده ای از چاپگران، کارگاههای خود را از فرانسه به هلند منتقل کردند ، و این سرزمین عمده ترین مرکز صنعت چاپ شد ، و از آنجا حروف و مطبوعات به همه اروپا صادر می کرد .فن چاپ بوسیله " و ، ککستن " وارد انگلستان شد ، و ظاهراً در ۱۵۳۹ میلادی در اسپانیای جدید کتاب چاپ می شد .

گذشته از بعضی اصلاحات جزئی ، تا سال ۱۸۰۰ فنون چاپ و حروف ریزی عمده به همان صورت بود که گوتنبرگ به عمل آورده بود .چاپ به وسیله ی ماشین دستی به عمل می آمد ، کاغذ هم به وسیله ی دست ورق ، به ورق تهیه می شد .اختراعات عمده ای که از حدود ۱۸۰۰ میلادی به بعد صورت گرفت بر سرعت کار افزود ، و از هزینه آن کاست .از ۱۸۰۰میلادی طریقه استرئوتایپ رواج یافت ، در ۱۸۰۱ ، " ف، کونیک " از نیروی بخار در ماشین چاپ استفاده کرد .در ۱۸۴۶-۴۷ ، " ر.م.هو" طرح یک ماشین چاپ " روتاری " ریخت .در ۱۸۶۶ " لاینوتایپ " و در ۱۸۹۶ " مونوتایپ" اختراع شد ، که خود عمل حروفچینی را انجام می دهند.

انواع چاپ پارچه و چاپ های دستی و سنتی

Shirazart.blog.ir

* چاپ کلاقه ای ) باتیک( و چاپ قلمکار ، مهم ترین چاپهای سنتی ایران را تشکیل می دهد ." باتیک" عبارتست از هنری و سنتی که در کشورهایی نظیر تایلند ، اندونزی ، سریلانکا و هند از اعتبار ویژه ای برخوردار است و نوعی از آن که به کلاقه ای معروف است ، در تبریز و اسکو رواج دارد .در چاپ کلاقه ای، کلیه طرحها و رنگها را با استفاده از واکس و عملیات رنگرزی بر روی پارچه منتقل می کنند که اکثراً در اثر نفوذ کامل واکس به داخل پارچه ) که بطور معمول از جنس ابریشم طبیعی انتخاب می شود ( و پوشیده شدن کامل تار و پود از واکس هر دو روی پارچه ، یکسان نقش می گردد .یکی از مشخصات و ویژگی های چاپ کلاقه ای ایجاد رگه های رنگی است که در اثر شکستن واکس و نفوذ رنگ از میان این نوع شکستها به پارچه ، در حین عملیات رنگرزی بر روی پارچه بوجود می آید .رنگهای مورد استفاده در این نوع چاپ ، رنگهایی است که قابلیت رنگرزی در درجه حرارت پایین )۲۵( درجه سانتی گراد را دارا بوده و عمدتاً شامل انواع " پروسیون سرد "،" خمی " و " بازیک "  می باشد .

" چاپ قلمکار " که یکی از چاپ های سنتی ایران است، امروزه در اصفهان و دامغان از رونق و رواج برخوردار است .در این نوع چاپ معمولاً پارچه های پنبه ای دستباف یا انواع دیگر پارچه ، نظیر پوپلین ، چلوار و .....بوسیله ی قالبهای چوبی ) که معمولاً از جنس چوب گلابی بوده و طرحها و نقشهای سنتی بر روی آن جا شده ( نقش می پذیرد و بصورتی قابل استفاده برای پارچه های لباس ، سفره ، دستمال ، سجاده، پرده ، رومیزی ، روتختی و.......‌در می آید .در قلمکار سازی معمولاًاز پنج رنگ سیاه ، قرمز ، آبی ، سبز و زرد بعنوان رنگهای اصلی ، از قهوه ای و سایر رنگهایی که بر اثر ترکیب رنگهای یاد شده بدست می آید ، بعنوان رنگهای فرعی یاد می شود .لازم به توضیح است که در حال حاضر دو کارگاه در شهر اصفهان یعنی مهمترین مرکز چاپ قلمکار کشورمان هنوز کار چاپ قلمکار  را با شیوه ی قدیمی آن یعنی استفاده از قلم مو برای رنگ آمیزی پارچه انجام می دهند ؛ ولی در سایر کارگاهها و سایر مراکز تولید ، استفاده از مهرهای چوبی مرسوم و متداول گردیده که جهت ساخت مهرهای بزرگ از چوب گلابی و مهرهای کوچک از چوب " زالزالک" استفاده می شود .

رنگ سازی سنتی

Shirazart.blog.ir

* استفاده از مواد معدنی و آلی ) گیاهی و جانوری (، بمنظور استفاده از رنگ آنها در ایران از سابقه ای طولانی برخوردار است و حداقل جوامع ساکن در ایران از هزاره ی هشتم به بعد از مواد رنگزا استفاده می کردند و همراه تجارب انسان بتدریج دامنه استفاده از رنگها گسترش یافت و در امور مختلف بکار گرفته شد .مدارک و شواهد نشان می دهد که عمده ی رنگهای مورد استفاده هنرمندان در زمینه های کاشیکاری ، قالیبافی و دیگر منسوجات ، تذهیب و تشعیر ، شامل تعدادی رنگ مشخص است .بطور مثال مرکب خوشنویسی و طراحی را از دوده ی چراغ می ساختند ؛ دوده ی چراغ را با صمغ عربی می آمیختند .مرکب ضد آب را با " توتیا" ) سولفات آهن ( و روغن " مازو " می ساختند .بیشتر رنگها از مواد معدنی بود ، مثلاً شنگرف و سولفید جیوه برای ساخت رنگهای قرمز ، لاجورد و آرزویت برای رنگ آبی ، مرمر سبز برای رنگ سبز و انواع آخرت برای رنگهای زرد و قهوه ای و سرخ بکار می رفت ؛ رنگ سفید را نیز از گچ یا کربنات سرب تهیه می کردند ‌.برخی رنگها را به صورت اشکانی از قرمز دانه و " تیل " هم بکار می بردند .تمام رنگها را با ماده کمکی از صمغ عربی به هم می آمیختند و از طلا بشکل " زرورق" یا براده ای آمیخته با چسب حیوانی استفاده می شد .

مهمترین رنگ سرخ مورد مصرف در رنگسازی " روناس " است که از ریشه ی بوته ی روناس بدست می آید .ریشه روناس از وقتی دو ساله شد مورد استفاده قرار می گیرد. این گیاه در هفت سالگی دارای مقدار رنگ بیشتری است و رنگ آن ارغوانی سیر است و هر چه گیاه جوانتر باشد رنگ آن به قرمز سفالینه ای می گراید.

از دیگر رنگهای قرمز مایل به ارغوانی ، رنگی است که از ریشه ی هوایی گیاه چوبه می گیرد .رنگ سرخ تند ویژه ای نیز از لاک بدست می آید که محصول فرعی صمغ لاک است .

رنگهای زرد ، گل رنگ است که از گلبرگ خشک شده و کوبیده ی آن جهت ساخت زرد لیمویی استفاده می شود ، از دیگر زردها زرد زرد زغفران است که از کلاله ی زغفران بدست می آید که بسیار گران بوده و بیشتر برای ابریشم بکار میرود .یکی دیگر از انواع زرد ، زردچوبه است که به آن زغفران هندی نیز می گویند از شیره ی پوست انار نیز زرد ملایمی بدست می آید .دیگر زرد های مورد استفاده در رنگرزی سنتی زردی است که از گل میمون بدست می آید یا از توتهای کوهی نرسیده که مایل به نارنجی است .زرد " گندل " نیز از گیاه " گندلاش " و زرد پاییزی از برگ مو بدست می آیند .

رنگ آبی ، تقریباً منحصراً از " نیل " بدست می آید .که از برگهای گیاه رنگ " وسمه " تولید می شود .دیگر آبیها برگ قیطران برنگ ارغوانی - آبی که از برگ گیاه گرفته می شود و در صورت ثابت شدن بوسیله ی اوره، رنگ آبی فیروزه ای به دست می دهد .

سبز چینی از دو گیاه از خانواده خولان بدست می آید .از ترکیب زرد گل میمون و " نیل " نیز سبزی بدست می آید که به سبز " نبی " معروف است .

از پوست گردو رنگ قهوه ای بدست می آید و اگر این قهوه ای مجدداً با روناس رنگ شود رنگ شتری بدست می آید رنگ شتری دیگر از پوست کوبیده ی انار و پوست بلوط بدست می آید .اگر الیافی را که قبلاً با نیل سورمه ای کرده اند با ترکیب جوهر مازو و زاج زرد رنگ درست کنند رنگ مشکی سیر بدست می آید .

سنگتراشی و حجاری و حکاکی روی سنگ

Shirazart.blog.ir

* ایران سرزمین سنگ است و منابع سرشاری از سنگها دارد همچون مرمر و سنگ گندمی و سنگ سیاه بکار رفته در تخت جمشید و یشم یزدی و سنگ سماق و سنگ آهکی و سنگ میکا .برغم این فراوانی سنگ در معماری و هنر ایران پایگاه فرعی داشته ، چرا که در هنر ایرانی آثار سنگتراشی بالنسبه اندک است .به استثنای نقوش برجسته و پر شکوه تخت جمشید ، از آنجا بیش از ششصد تکه ظرف و افزار سنگی بدست آمده که بیشتر از سنگ خاکستری و برخی از سنگ لاجورد ساخته شده اند .

در هنر سنگتراشی با استفاده از کمانه ای از دستگاه سنگتراشی را به حرکت در می آورند واژه کمان بدور یک محور چوبی که با قیر به سنگ متصل شده قرار دارد .سنگتراشی با یک دست کمانه را به جلو و عقب می برد و با دست دیگر افزار مخصوصی را که قلابی در انتهایش است برای بریدن سنگ بکار میبرد .بدین ترتیب سنگتراش با مهارتی که در جلو و عقب بردن کمانه دارد می تواند رویه ی بیرونی سنگ را صاف کند.دستگاه سنگتراشی ، در اساس مانند مته های آتشی ابتدائی است و بنابراین احتمال دارد که کوزه های ظریف کرمان با همین گونه دستگاهها درست شده باشند. البته ، امروزه دستگاههای موتوری معمول شده است .در حال حاضر ، دو مرکز اصلی سنگ تراشی ، مشهد و قم هستند .در مشهد سنگ نرم ، ترکیبی است از تالک و میکا و چون صیقل بخورد سایه ای سبز رنگ بر آن می افتد و جهت کارهای ظریف از سنگ سبز کرمان که گرانتر است و سختی اش بر هزینه ی کار روی آن می افزاید ، استفاده می کنند .

نقاشی قهوه خانه ای

 Shirazart.blog.ir

*شیوه قهوه خانه ای شیوه ای خاص از هنر نقاشی و از جمله هنرهای بومی ، مردمی و عامه است که پیشینه ای کهن در کشورمان دارد و زمینه ساز این سنت دیرینه ، قصه خوانی ، مرثیه سرایی و تعزیه خوانی در ایران است و قدمت آن به قبل از پدید آمدن قهوه خانه می رسد و به احتمال زیار در زمان حکومت شاه طهماسب ) دوره صفویه( در شهر قزوین به وجود آمد و بعد در دوره ی شاه عباس اول در شهر اصفهان توسعه یافت .

نقاشی قهوه خانه ای نوعی نقاشی ذهنی و متکی بر احساس و برداشتهای هنرمند از بن مایه های داستانی حماسی و ملی ایران و ایرانیان و داستانهای مذهبی و واقعه های تاریخی بخصوص روز عاشورا در صحرای کربلا است .موضوعات و مضامین نقاشی قهوه خانه تماماً به گذشته و ادوار اسطوره ای ، حماسی ، تاریخی و رویدادهای مذهبی قرون اولیه ی اسلامی مربوط می شود و به دو موضوع کلی تقسیم می گردد.

۱( نقاشی غیر مذهبی : موضوعات مربوط به شاهزادگان درباری و اشرافی و مردمی که شامل موضوعات حماسی مثل دیوان نظامی و شاهنامه می گردد.

۲( نقاشی مذهبی : موضوعات مذهبی مثل تمثال ائمه و ماجرای کربلا و روایات مربوط به آن واقعه می باشد .مانند :) طفلان  مسلم و وارد شدن کربلا و .......( در دوره ی پیش از اسلام به ویژه در دوره ی ساسانی نقاشانی بوده اند که دیوار ایوانها و تالارها ، ستونها و برگ کتابها را با چهره هایی از قهرمانان یا صحنه هایی از داستانهای حماسی و افسانه ای نقش کرده اند .در دوره ی اسلامی نیز نقش انداختن بر سر دروازه ها و ورودی حمامها و رواق های زیارتگاهها و بنای زورخانه ها را با صورت و پیکر پهلوانان حماسی و صحنه های رزمی می آراستند .دوره ی رونق و شکوفایی نقاشی قهوه خانه به عصر قاجار ، به ویژه سالهای آخر سلطنت قاجاریه به این طرف است که در قهوه خانه های شهرهای بزرگ است .در این میان نقاشان ساختمان هم به نقاشی قهوه خانه ای علاقمند شدند و به کار این نوع نقاشی پرداختند .پیش کسوتان نامدار نقاشی قهوه خانه " حسین قوللر آغاسی " فرزند استاد علیرضا ، نقش انداز روی کاشی و پارچه و " محمد مدبر " ذکر شده اند ." حسین قوللر آغاسی " در چهره سازی و خلق قهرمانان و صحنه های رزمی و بزمی و " محمد مدبر " در ساختن پرده های نقاشی از چهره های حماسه سازان تاریخ مذهب تشیع و وقایع دینی مهارت و استعداد وافر از خود نشان داده اند .سپس شاگردان آنها " فتح الله قوللر آغاسی " ، " عباس بلوکی فر " ، " حسن اسماعیل زاده " ، " حسین همدانی "، " محمد حمیدی " و شاگردان آنها به این کار ادامه دادند .

" زنده یاد حسین قوللر آغاسی " : وی فن و هنر نقش اندازی روی کاشی و روغن کاری روی دیوار را از ۹ سالگی نزد پدرش آموخت ، نخستین سفارش او داستان شاهنامه و واقعه ی کربلا به سفارش " مشهدی صفر اسکندریان " ) نقاش چی میدان سید اسماعیل تهران ( بود .او یکی از دو تن بنیانگذار شیوه ی خیالی نقاشی سنتی یا همان نقاشی قهوه خانه است . از آثار او " نبرد رستم و اشکبوس " ، " جنگ هفت لشکر " )۱۳۱۹ ه ش ( ،" رستم و سهراب ")۱۳۱۲ ه ش(،" گرفتار شدن خاقان چین به کمند رستم ")۱۳۲۵ ه ش( را می توان نام برد .وی در تنگدستی به سال )۱۳۴۵ ه ش( در گذشت .

" استاد محمد مدبر ": در ده الی دوازده سالگی شاگردی استاد " علیرضا قوللر آغاسی " را پذیرفت و با پسرش حسین قوللر آغاسی ، دوست و آشنا شد و هم پای او در هنر نقاشی قهوه خانه مدارج رشد و کمال را طی کرد .در قهوه خانه های سر پل در بند ، قهوه خانه مشهدی صفر در میدان سید اسماعیل و در قهوه خانه عباس تکیه ، به سفارش قهوه چیان ، تابلو و پرده می کشید .او قلمی پر توان داشت که هنر تصویر سازی را در زمینه ی وقایع کربلا و حماسه های مذهبی بر پرده ی درویشی و بوم به شکهمندی و اوج رسانید .در ساخت و پرداخت چهره ی خاندان پیغمبر و اولیاء و اهل حق و معصومیت شهیدان کربلا و آشکار نمودن شقاوت و خشونت و سنگدلی اشقیا و دشمنان اهل بیت رسالت ، هنری والا و بی همتا نشان داده است و بنا به یک نظر : هیچ دست و قلمی تا کنون توانایی توانایی آنرا نداشته است که صاحبان رسالت خدایی را تا به این اندازه به مردم نزدیک کند و بخصوص با حماسه های ملی سرزمینش پیوند دهد .برخی صاحب نظران او را نقاش عاشورا می دانند .

" استاد مدبر " کمی از سنت معمول در هنر نقاشی قهوه خانه ای دوری جست و با نوآوری در هنر سنتی به طبیعت سازی پرداخت که تاثیر آن در تابلوهای نظیر " مصیبت کربلا " قابل مشاهده است .استاد ، در تنگدستی و در حالی که امرار معاش خود را از طریق نقش اندازی و نگار کندن روی سنگ قبرها می گذراند و در سال )۱۳۴۶ ه ش( سرانجام دار فانی را وداع گفت .از تابلوهای او " مصیبت کربلا " ، " دارالانتقام  مهناز " ، " عزیمت حضرت مسلم به کوفه "و " کشته شدن سیاوش " را می توان نام برد .

" عباس بلوکی فرد " : در سال )۱۳۰۳ ه ش( در تهران دیده به جهان گشود و از ۹ سالگی به کار نقاشی ساختمان مشغول شد .چند سالی را به شاگردی قوللر آغاسی و مدبر گذراند و در ۱۸ سالگی با اتکا به هنر خود قلم تخیل را در نقش پردازی به کار گرفت و سفارش نقاشی پذیرفت .او در قهوه خانه " آقا رضا " ) اول خیابان ابوذر جمهری( و در قهوه خانه " مشهدی محمد علی خسرو " نقاشی کرد .بیشتر آثار او حماسه های مذهبی است.از آثار او می توان به " بارگاه کیخسرو"،" بارگاه مختار "،" جنگ خیبر " ،" روز عاشورا " اشاره کرد .

کارگاه رنگ شناسی در شیراز

**کارگاه آموزشی رنگ شناسی در شیراز

* در این کارگاه ساخت بیش از ۵۰۰ رنگ مختلف همراه با شناخت اسامی رنگهای اصلی و فرعی آموزش داده می شود .

* این کارگاه را به دانشجویان هنر و نقاشی و افرادی که به صورت آزاد نقاشی کار می کنند پیشنهاد می کنم .

* مدرس : زهرا جوکار ، مدرس دانشگاه

* جهت هماهنگی و ثبت نام در این کارگاه با شماره های ۰۹۱۷۷۰۴۰۶۴۲ و ۰۹۱۷۰۵۲۲۱۹۲ تماس حاصل فرمائید.

زیگورات چغازنبیل

Shirazart.blog.ir 

*زیگورات زیبا و با عظمت چغازنبیل که قدمت تقریبی آن به ۱۲۵۰ ق.م ) حدود ۷۰۰ سال قبل از سلطه ی امپراتوری هخامنشی ( باز می گردد ، گواه استواری بر قدمت و غنای فرهنگ کهن ایران است .زیگورات چغازنبیل در اطراف شهر شوش در استان خوزستان کنونی واقع شده است .حصار بیرونی این بنا ۱۲۰۰×۸۰۰   متر بوده ، و ابعاد حصار درونی آن - که مشخص کننده ی محدوده ی خود بنا می باشد.